In schooljaar 2022-2023 werd er een recordaantal ongewettigde afwezigheden geregistreerd in de Vlaamse basisscholen. Dit blijkt uit cijfers van Onderwijs Vlaanderen. Het gaat over ruim 18.500 kinderen, die gedurende minstens tien halve dagen afwezig waren zonder een officiële, geldige reden vanuit de school. Dit aantal is dubbel zo hoog als in het schooljaar 2014-2015.
Als een leerling geen doktersattest, ziektebrief van ouders of rechtswegen heeft, wordt de afwezigheid als onwettig of problematisch beschouwd. In extreme gevallen kunnen ouders hun schooltoeslag verliezen of moet het kind het schooljaar overdoen. Marijke Verdyck, zorgcoördinator van basisschool De Ark, vertelt dat het in haar school meevalt.
“De meerderheid van onze school is nooit problematisch afwezig. Het afgelopen schooljaar werd er bij 13 procent van de kinderen minstens 1 ongewettigde afwezigheid genoteerd. 10 procent van de leerlingen was 4 halve dagen problematisch afwezig. Terwijl 3 procent minstens 5 halve dagen aanwezig was. Het voorgaande jaar waren er aanzienlijk minder problematische afwezigheden. Dit komt door het einde van de coronacrisis.”
Wat zijn de oorzaken van de ongewettigde afwezigheden?
“Ieder kind mag maximaal 4 ziektebriefjes van zijn of haar ouders gebruiken. Indien deze zijn opgebruikt is er een doktersattest of andere officiële erkende reden vereist. Soms wordt deze regel overtreden. Dit resulteert dan in een problematische afwezigheid. Als leerkracht of leerlingenbegeleider heb je niet altijd een overzicht van de oorzaak achter de problematische afwezigheid. Het is lastig om de afwezigheid te koppelen aan een psychosomatisch probleem of bijvoorbeeld een verkoudheid. Soms valt het ons wel op dat de kinderen om een flauwe rede afwezig zijn. In die gevallen wijzen we de ouders erop hun verantwoordelijkheid te nemen. Meestal leidt dit tot een oplossing.”
Welke maatregelen kan de school nemen?
“De school heeft niet de bevoegdheid om sancties te geven. Wanneer we zulke extreme gevallen van ongewettigde afwezigheden opmerken, geven we ze door aan de Leerlingenbegeleiding (CLB). Het CLB volgt de situatie dan op. In bepaalde gevallen, zoals wanneer we herhaaldelijk ziektebriefjes ontvangen van een kind waarover we ons zorgen maken, kan het CLB de dokter contacteren.”
