Cairgo Bike: hét transportmiddel voor een betere luchtkwaliteit
Het project Cairgo Bike, onder leiding van Brussel Mobiliteit, heeft als doel om de luchtkwaliteit in de hoofdstad te verbeteren door het gebruik van de cargofiets of bakfiets aan te moedigen. Het ecologische project ontving 4,7 miljoen euro van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling.
“We zijn een onderzoekscentrum aan de Vrije Universiteit Brussel en we werken rond vier verschillende domeinen. Sustainable logistics, urban mobility, electric and autonomous vehicles en local energy communities, vertelt Bart Johan Cok, doctoraatsstudent en onderzoeksmedewerker, verbonden aan MOBI-VUB. Cok staat in voor de evaluatie van het Cairgo Bike-project. Hieronder tekst en uitleg.
Cairgo Bike ontving 4,7 miljoen euro aan Europese financiering (Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling). Op welke manier hebben jullie dat geld geïnvesteerd?
“Het is een onderzoeksproject, dus het grootste deel van dat budget gaat naar naar de uitbetaling van het personeel van de verschillende partners die meewerken aan het project, maar ook naar de gehuurde lokalen en gebouwen en het aankopen van materialen. Er worden ook cargofietsen aangekocht door bedrijven, wat aanzienlijke investeringen zijn.”
Het doel van Cairgo Bike is om de luchtkwaliteit te verbeteren door het gebruik van de cargofiets aan te moedigen. Welke zaken vervoeren deze fietsen?
“Er zijn tal van redenen waarvoor de cargofietsen ingezet kunnen worden. Ten eerste voor professionele doeleinden, zaken die voor het bedrijfsleven bestemd zijn. Zo kunnen zelfstandigen de fietsen inzetten om bijvoorbeeld kleine herstellingen aan huis te doen.
Daarnaast kunnen de fietsen perfect dienen voor particulier gebruik. De cargofiets kan perfect fungeren als bakfiets waarmee je je kinderen naar school brengt of waarmee je je grotere boodschappen doet en bijgevolg de wagen kan thuislaten.
Zelfs drankencentrales hebben de mogelijkheid om de gebruikelijke camionetten te vervangen door beroep te doen op onze cargofietsen. Er bestaan trailers waar dat een pallet op past, dus de opportuniteiten zijn erg uitgebreid.”
Uzelf bent verantwoordelijk voor de evaluatie van het project. Wat houdt uw functie concreet in?
“Wij evalueren het project op de verbetering van de luchtkwaliteit en op de acceptatie van de deelnemers. Dat houdt in dat we vlot communiceren met de verschillende partners, dat we met ons onderzoek de juiste dingen meten. Voor mij persoonlijk betekent dit dat ik veel opzoekwerk verricht en achteraf vergader met de partners om feedback te krijgen.”
Wat zijn de criteria waarop u uw evaluatie baseert?
“We zijn nog in de startfase van het project, dus ik ben daar nog vanalles over aan het opzoeken. De twee belangrijkste dingen die we meten zijn onder andere het adoptiegedrag en we controleren ook de luchtkwaliteit. Maar de manier waarop we deze waarden exact gaan meten, is nog niet helemaal duidelijk. We zijn nog volop aan het bekijken hoe we dat gaan aanpakken.
Een belangrijk doel dat we uiteindelijk hopen te bereiken, is dat het modaal aandeel van de cargofiets in de stad Brussel toenneemt. Dat wil zeggen dat er in de toekomst procentueel gezien meer bakfietsen zouden moeten rondrijden.
We willen er met Cairgo Bike voor zorgen dat alle deelnemers van het onderzoek, zowel de professionele partners als de burgers die de fietsen uitproberen, met cargofietsen rijden, maar dat ook hun gebruik van fietsen in het algemeen stijgt.
Het ultieme doel van ons project is dat we in Brussel naar een echte fietscultuur evolueren zoals je die nu al hebt in grote steden als Amsterdam en Kopenhagen, waar er ontzettend veel gefietst wordt. Die fietscultuur zetten we op poten door de mensen zo veel mogelijk kennis te laten maken met de brede waaier aan mogelijkheden van de cargofietsen en tegelijkertijd verbeteren we de luchtkwaliteit. Een win-winsituatie.”
Wat zijn of waren in het begin de kritieke punten van het project?
“Het was in de opstartfase heel moeilijk om alle partners bij elkaar te krijgen en te coördineren wie wat uiteindelijk ging doen. We komen allemaal uit dezelfde sector. Iedereen heeft zijn eigen expertise, maar die kennis overlapt natuurlijk ook een beetje. Er is heel veel werk in gekropen in het bepalen van welke partner voor welke taken verantwoordelijk ging zijn.”
“50% van de ritten die vandaag met auto’s en bestelwagens gebeuren in de grote steden, kunnen vervangen worden door fietsen.”
Bart Johan Cok
Zijn er in de loop van de tijd dingen aan de fietsen aangepast die beter konden? Zo ja, welke?
“Er zijn niet echt dingen aangepast. We laten burgers, maar voornamelijk bedrijven een hele reeks fietsen testen omdat je onmogelijk alle ontwikkelde modellen in productie kan laten gaan. Dat kost te veel geld. En op basis van hun bevindingen en opmerkingen passen we onze fietsen aan, zodat ze voldoen aan hun specifieke noden. Nadien kunnen bedrijven nog advies blijven krijgen zodoende dat die fietscultuur zich blijft uitbreiden.”
Wat is tot hiertoe de stand van zaken voor de luchtkwaliteit? Merken jullie een verschil sinds de lancering van Cairgo Bike?
“Uit ons onderzoek is voortgekomen dat 50% van de ritten die vandaag met auto’s en bestelwagens gebeuren in de grote steden, vervangen kunnen worden door fietsen. Dat is een gigantisch potentieel aan winst qua luchtkwaliteit, want fietsen stoten niets uit.”
Wat hopen jullie op termijn concreet te bereiken?
“We willen de mensen ecologisch bewuster maken, letterlijk door ze deze fietsen te laten testen. En de bedoeling is dat wij de milieuwinsten van deze testings berekenen a.d.h.v. de extra kosten die de fietsen met zich meebrengen, de klimaateffecten zoals de co2-uitstoot en de luchtvervuiling, maar ook de congestie, dat is het dichtslibben van de wegen (bv. een auto neemt meer plaats in dan een fiets).
Alles wat we uit die tests leren, gaan we in de loop van het project communiceren op de website van Cairgo Bike. Daarop kunnen de burgers zien hoeveel uitstoot wij al hebben vermeden tijdens het project en hoe de particulieren dit zelf ook kunnen verwezenlijken. Mensen gaan in de toekomst via een door ons ontwikkelde tool exact kunnen berekenen hoeveel uitstoot ze kunnen voorkomen.
Er heerst vandaag al een grote bezorgdheid in Brussel en in de rest van België over de slechte kwaliteit van de lucht. Kijk maar naar de grote testen die worden uitgevoerd in de buurt van scholen waarbij de overheid massaal de luchtkwaliteit onderzoekt. Nu gaan we die bezorgdheid aanpakken door de huidige, trieste realiteit aan te tonen, een alternatief aan te bieden en door de mensen voldoende te informeren en advies te geven. Zo willen wij hun transportgewoonte veranderen.”
