Jongeren met een beperking, vreemde origine of andere geaardheid lijken de weg naar jeugdbewegingen nog steeds moeilijk te vinden. Diversiteit blijft een probleem dat al jaren aansleept en lijkt zonder toegevingen niet opgelost te raken.
Duizenden kinderen trekken naar jeugdbewegingen op zaterdag en zondag, met de Chiro als koploper. Jongeren kunnen er in hun vrije tijd spelen en ravotten. Ze gaan samen op trektocht en leren kampen sjorren. Klinkt als de ideale hobby en toch… Zijn ze wel bereikbaar voor iedereen?
(Niet) klaar voor verandering
Sofie, leidster in KLJ, erkent het probleem. “Ik zit in de ‘katholieke Landelijke Jeugdbeweging’ die naam schrikt al af. Het feit dat er een religie in onze naam voorkomt, maakt het voor mensen met een ander geloof misschien nog moeilijker om de stap richting ons te zetten”. Volgens haar is er weinig tot geen diversiteit wat enkel leidt tot een nóg hogere drempel.
Bij de KLJ worden aan het begin van elk jaar medische fiches ingevuld. Als iemand geen varkensvlees mag eten wordt dit genoteerd en aangepast. Buiten deze fiche neemt de organisatie geen verdere maatregelen. “Wij gaan vaak langs op scholen, maar dat is vaak in de ‘standaard katholieke school’. Dat zijn niet meteen de plekken waar sprake is van meer diversiteit. Ik zou mij wél willen aanpassen en communiceren in een andere taal, maar het vergt soms een sterk karakter om in discussie te gaan met medeleiding die weigeren dit te doen”, aldus de leidster.
Schuld ligt bij regels
Jeugdbewegingen kiezen niet alles zelf. Volgens Chiroleider Sam worden ze tegengehouden in hun doen en laten. “We willen wel werken aan diversiteit, maar de Stad Antwerpen houdt ons tegen. Flyers en reclame mogen enkel verdeeld worden in het Nederlands. Zo kunnen we nooit bereiken wat we willen, kinderen die een andere taal spreken worden automatisch buitengesloten. Ook tijdens onze activiteiten mag er enkel Nederlands gesproken worden, wat dan met zij die onze taal nog niet de baas zijn?”.
Kabinetsadviseur van jeugd, Najib Chakouh weerlegt dit. Volgens hem moet men openstaan voor communicatie in andere talen. Zolang het Nederlands op een flyer staat, mag er altijd vertaald worden. “Er zijn veel jongeren die perfect Antwerps spreken en ook niet gaan. Het heeft dus niet enkel met taal te maken. Dat bewijst dat de visie bij die bewuste jeugdbewegingen niet correct is. Je hebt dan al een verkeerd beeld van de jongeren in je stad, omdat je denkt ‘als ze een kleur hebben, spreken ze geen Nederlands’”.
Aanpak werpt geen vruchten af
Volgens Chakouh speelt de vooruitziendheid een grote rol. De demografie verandert, hoe gaan de jeugdbewegingen daarmee aan de slag? Hebben ze zich wel voldoende voorbereid? Hoever willen ze meegaan in het gegeven dat een jongerencultuur niet iets statisch is? De plannen zijn er. De organisaties zijn er zelfs al even mee bezig, maar de aanpak werpt geen vruchten af.
“Er gaan miljoenen euro’s naar jeugdbewegingen, ze zouden toch wat meer vooruitziend mogen zijn. Ze moeten nadenken over hoe ze hieraan tegemoet gaan komen, wat ze daarvoor nodig hebben en wie ze moeten aanspreken. Ik zeg niet dat het nooit gebeurt. De uitvoering is er wel. Ik ben zelf in 2006, toen nog in een functie als wetenschappelijk onderzoeker, gevraagd om te helpen. De resultaten zijn enkel nog niet wat ze moeten zijn.”
Wereld van verschil
Hoewel er wél initiatieven bestaan zoals scoutswerking Akabe voor kinderen met een beperking of T-jong voor transjongeren, blijft de jeugdbeweging dus toch moeilijk bereikbaar. Het is niet omdat je transgender persoon bent dat je actief moet zijn bij een ‘exclusieve groep voor trans personen’.
“Wil de jeugdbeweging de jeugd niet verliezen, zouden ze dringend de diversiteitsbeweging moeten starten”, sluit Najib Chakouh af.
