De letterzetter (Ips typographus), een klein kevertje van een halve centimeter groot, zorgt voor veel problemen bij naaldbomen. Het beestje heeft het vooral gemunt op verzwakte fijnsparren. De kever graaft gangen onder de schors van deze sparren waardoor veel bomen afsterven. Geert Sioen van het INBO (Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek) legt uit waarom het minuscule beestje zo gevaarlijk is voor dit soort spar.
“De letterzetter boort zich in de stam van fijnsparren. Gezonde bomen kunnen zich door hun hars nog verweren, maar tijdens lange periodes van droogte of warmte maken sparren minder hars aan waardoor ze verzwakken en de letterzetter dus niet meer kunnen tegenhouden. Net onder de schors van de fijnspar gebeurt tevens het transport van stoffen zoals water en mineralen. Omdat de kevers zich niet diep in de boom bevinden maar net daar onder de schors gangen graven, verstoren ze het transport van wortel naar naald en vice versa. Hierdoor sterven fijnsparren die al verzwakt zijn massaal af.”
Kan een boom nog gered worden zodra hij aangetast is?
“Je kan er bijna niets tegen doen. Enkel de boom ontschorsen is nog een optie. Hierdoor wordt het leefmilieu van de letterzetter kapot gemaakt en kan hij niet verder doordringen. Maar het gaat de laatste jaren zodanig snel dat het beestje zich enorm verspreidt.
Vormt de kever voor onze bossen in het algemeen een ernstige bedreiging?
“In Wallonië meer dan in Vlaanderen. De fijnspar is namelijk een boomsoort die veel vocht nodig heeft en daarom is het niet zo’n geschikte boomsoort voor Vlaanderen. In bossen van de Vlaamse overheid staan er daarom niet veel, maar als er ergens wel fijnspar stond, waren de de kevers aanwezig. Van de kust tot in Limburg zijn er vanaf 2018 gigantisch veel fijnsparren afgestorven door de letterzetter.”
Is er een link tussen de klimaatverandering en de opmars van de letterzetter?
“Ja, dat is 100 procent zeker. Hoe meer het klimaat opwarmt, hoe meer de schorskevers zullen profiteren. Als het warmer en droger is kunnen de diertjes zich beter en sneller voortplanten. Dan gaat het over duizenden kevers die in één boom kunnen leven waardoor de boom ook vlugger afsterft.”
