Seksuologe Lotte Vanwezemael kreeg na de eerste aflevering van ‘Dancing With The Stars’ veel kritiek op haar uiterlijk. Opmerkingen als ‘Stevige madam geworden, seg!’ of ‘Mooie dans, maar je moet toch wel echt op dieet’, kreeg ze naar het hoofd geslingerd. Iemands fysieke kenmerken bekritiseren of de persoon beschamen op basis van zijn/ haar/ hun uiterlijk, noemt men bodyshaming. Plus size model en body positivity activiste Romy Schlimbach: “Ik denk dat elke vollere persoon in deze samenleving ooit al gebodyshamed is.”
“Aangestaard of uitgelachen worden door andere mensen of niet kunnen gaan winkelen bij bepaalde modeketens, zijn ook vormen van bodyshaming. En volle of bredere mensen maken dat mee op dagelijkse basis. Ik probeer op die momenten een zo open mogelijke communicatie te voeren, en ga graag met mensen in gesprek over het onderwerp. Maar bij sommige mensen heeft het totaal geen zin om weerwoord te bieden. Dat moet je van je proberen af te schuiven, want na een tijd kost het meer energie voor jezelf dan dat het de moeite waard is.”
Waar komt die problematiek volgens jou vandaan?
“Er ligt een extreme focus op het lichaam en het schoonheidsideaal in onze samenleving. Dat komt door de toename van de sociale media maar ook doordat er decennialang maar één schoonheidsideaal in de kijker is gezet. Iedereen is daardoor obsessief bezig met het creëren van zijn ideale lichaam, terwijl dat volkomen onhaalbaar is. Wanneer mensen dan een lichaam zien dat lichtjes afwijkt van die norm, zijn ze sneller geneigd om te bodyshamen.”
Welke rol spelen de media binnen deze problematiek, zoals in het geval van Lotte Vanwezemael?
“Klassieke media tonen vaak maar één lichaamstype en dat is een groot pijnpunt. Wanneer er een nieuwe televisieserie uitkomt, zien we in veel gevallen dezelfde stereotiepe personages die de hoofdrollen spelen. Zo is er vaak het slanke, picture perfect meisje en de atletische jongen. De randpersonages, zoals bv. een boze stiefmoeder, worden in veel gevallen geportretteerd als volle, kwaadaardige personen. Hierdoor worden ons onbewust foute associaties aangeleerd die in ons latere leven tot uiting zullen komen als bodyshaming.”
Voel je je door de media hard ondergerepresenteerd als volle vrouw?
“Enorm hard. Het is haast onmogelijk om mensen op te noemen die als volle vrouw een hoofdrol vertolken op televisie, waarbij die rol geen negatieve bijklank heeft. Vaak worden volle vrouwen als de ‘gezellige’ vriendin geportretteerd, wat een beledigend stereotype is dat die vrouwen hard raakt.”
“In het Vlaams medialandschap hebben wij als volle, krachtige vrouw momenteel te weinig representatie. Daardoor gaan mensen nu zeggen dat iemand als Lotte Vanwezemael, die een volkomen gezond vrouwenlichaam heeft, te dik is. Daar val ik steil van achterover.”
Heb je daardoor vaak het gevoel dat je ‘te’ bent en eigenlijk nooit genoeg?
“Ja, zeker. De boodschap dat we ‘te’ zijn, wordt constant in ons hoofd gestampt door zowel andere mensen als de media. Als je een beetje huid showt ben je al snel te sensueel en wie veel sport wordt vaak afgeschilderd als ‘te dun’. Zo is het altijd wel iets, en kan je eigenlijk nooit goed genoeg zijn.”
“Toch merk ik een groot verschil tussen de online en offline wereld. Je bevindt je op sociale media vaak in een bubbel die je zelf creëert. Je volgt mensen waarbij je je comfortabel voelt en zij volgen jou. Op die manier ontstaat er een persoonlijke ‘safe space’ waar je altijd naartoe kan vluchten. De luxe van die warme en comfortabele bubbel heb je in de buitenwereld helaas niet. Je wordt plots blootgesteld aan de complete diversiteit van een samenleving. Daarbij ga je altijd mensen hebben die niet met die diversiteit om kunnen of die zich boven anderen zetten. Daar kan je je op dat moment niet tegen beschermen zoals online. Want wanneer internettrolls je account negatief belichten, kan je die mensen blokkeren. Dat gaat in de echte wereld niet.”
Hoe kunnen mensen volgens jou meer body positive worden?
“Ik heb geleerd dat jezelf vergelijken met andere mensen en lichamen het gevaarlijkste is wat je kan doen. We willen zo vaak op andere mensen lijken, terwijl we ons daardoor nooit goed genoeg zullen voelen. Ik ben gestopt met mezelf te vergelijken met andere mensen en dat is de sleutel tot succes geweest. Het enige waar je jezelf van vandaag mee moet vergelijken is jezelf van gisteren, vorige week, maand of jaar. Zo zal je zien of je persoonlijk vooruitgang aan het maken bent. Het gaat daarbij niet alleen over je lichaam maar ook over persoonlijke doelen. Body positive worden is geen gegeven dat van de ene op de andere dag kan en zal gebeuren, het is een heel traject.”
Wil je meer weten over bodyshaming? Lees dan zeker dit artikel waarin een psychologe aan het woord komt over dit thema.
