Stick-and-poke-tatoeages, die niet machinaal maar met de losse hand worden gezet, zijn bezig aan een enorme opmars. Zeker bij jongeren is het populair om zelf hun tatoeages te zetten of het aan een vriend te vragen. Toch zijn deze tatoeages niet zonder gevaren en vol verborgen valkuilen.
De minimalistische manier van tatoeëren aan de hand van stick-and-poke komt om de zoveel tijd terug als een heuse tattoo-trend. Steeds meer jongeren kiezen er dan ook voor om op deze manier zelf een tatoeage te (laten) zetten. Want voor hen zijn er meer voor- dan nadelen aan verbonden. De vriendenprijsjes, ervaring en vooral snelheid spelen daarbij een grote rol. Dat meent Tom Maassen, zelf opgeleide tatoeëerder en eigenaar van tatoeageshop Atomic Custom Tattoos in Sint-Truiden.
“Jongeren zijn zodanig gefocust op het ‘nu’ dat de werksnelheid van tatoeageshops niet meer genoeg is voor hun. Het is veel aantrekkelijker wanneer één van hun vrienden online een eigen tatoeagemachientje heeft gekocht, en die daardoor de tatoeage nu meteen kan zetten. Daarin begrijp ik hun keuze volledig, want tatoeageshops kunnen die service niet bieden.”
Niet zonder gevaar
Toch is het zelf tatoeëren niet zonder gevaar, weet Tom. “Infecties zijn de meest voorkomende complicaties na het zetten van een tatoeage, wat gepaard gaat met een geïrriteerde huid. Daarnaast kan de inkt ook uitlopen en zich onder de huid verspreiden. Ook wel een ‘blowout’ genoemd in tatoeagetermen. De kans dat dat optreed bij een tatoeage die werd gezet door een niet-professional, is één op drie. Bij sommige lichaamsdelen, bv. op de achterkant van de bovenarm, stijgen die kansen zelfs tot één op twee. Een getal dat naar mijn mening veel te hoog ligt.”
Dermatoloog Niels Horst waarschuwt dat er naast infecties ook auto-immuunziekten veroorzaakt kunnen worden door huidbeschadiging. Bijvoorbeeld door een snijwond of wanneer een naald op korte tijd duizenden keren in je huid prikt, zoals bij een tatoeage. “Veel auto-immuunziektes settelen zich graag in littekens en wondjes, waaronder ook in tatoeages. Wanneer dit voorvalt, spreken we van het ‘köbnerfenomeen’ en komen ziektes als psoriasis of sarcoïdose precies op op de plek van de tatoeage. Dit kan zorgen voor extreme huidirritatie en uitwijkingen van die ziekte naar andere organen als de lever of longen.”
Psoriasis en sarcoïdose
Psoriasis is één van de meest voorkomende chronische huidaandoeningen in ons land. De ziekte wordt gekenmerkt door rode samenvloeiende vlekken met schubachtige schilfers. De aandoening wordt veroorzaakt door een verstoring tijdens de huidcellenwisseling waarbij er een teveel aan huidcellen ontstaat die niet de kans krijgt om volledig uit te groeien. De huid gaat daardoor zichtbaar afschilferen. Bij sarcoïdose ontstaan ontstekingen in organen en weefsels zoals de longen, ogen of huid. Bij zo’n ontsteking ontstaan er opeenhopingen van witte bloedlichaampjes, ook wel een granuloom genoemd. Deze zijn soms voelbaar als een zwelling of knobbel onder je huid.
Valkuilen
Naast de ‘gekende’ medische gevolgen van fout aangebrachte tatoeages, zijn er ook tal van verborgen pijnpunten en valkuilen binnen het vak, vertelt Tom: “Beginnende tatoeëerders krijgen vaak te maken met het feit dat de inkt niet op een deftige manier in de huid wil gaan. Hierdoor duwen ze harder met de naald en kan er een gat ontstaan dat nooit meer dichtgroeit. Van zodra er drie millimeter te diep wordt geprikt met de naald, kunnen er spieren geraakt worden. Zo kan een cliënt blijvende schade oplopen.”
Deontologie
“Hygiëne is essentieel tijdens het tatoeëren”, zegt dermatoloog Niels Horst. “Geen naalden delen of hergebruiken, ruimtes en materialen ontsmetten na elke cliënt en regelmatig nieuwe inkt aankopen en in gebruik nemen zijn daarbij belangrijke basishandelingen.”
Die werkwijze beaamt Tom ook: “Hygiëne is één van de belangrijkste pijlers binnen de deontologie van het tatoeëren. Het is dé manier om blijvende (medische) schade te voorkomen. Kruisbesmettingen vormen de grootste oorzaak en worden vermeden door bij elke nieuwe cliënt gebruik te maken van een ontsmette ruimte en steriele materialen. We voeren op eigen initiatief controles uit binnen onze tatoeageshop om te garanderen dat het tatoeëren op een veilige en hygiënische manier kan verlopen. Die controle ontbreekt bij niet-professionele tatoeëerders en verhoogt de kans op besmettingen en infecties.”
