Er dreigt een tekort aan de bloedvoorraad van de negatieve bloedgroepen. Tijdens de eindejaarsperiode komen er gemiddeld zo een 19 procent minder donoren dan normaal. Joachim Deman, woordvoerder van Rode Kruis-Vlaanderen, geeft aan hoe belangrijk het is om bloed te geven: “Mensen moeten onthouden voor wie ze het doen en dat ze er mensen mee helpen, dat probeer ik hen in te peperen.”
Hoe komt het dat de bloedvoorraad van negatieve bloedgroepen kritiek staat?
“Het is heel moeilijk om daar een eenduidige oorzaak voor te vinden. Op dit moment zijn er veel zieken, dat speelt ongetwijfeld mee. Het is de tijd van het jaar waarin verkoudheid en griep opkomen. Uiteraard mag je geen bloed geven als je ziek bent. De mensen die ziek zijn en een afspraak hadden om bloed te geven, moeten deze dus annuleren.”
“We zien een structureel tekort aan vaste donors die meermaals langskomen om bloed te geven. Je mag vier keer per jaar bloed geven met telkens minstens twee maanden tussen, maar bijna de helft van de donors die we zien, komt maar één keer per jaar langs. Als al die mensen frequenter zouden komen, zouden we al veel geholpen zijn. We zijn constant op zoek naar nieuwe donoren die nog geen bloed hebben gegeven. Daarom een warme oproep om allemaal bloed te doneren. Zeker de mensen met een negatieve bloedgroep hebben we op dit moment extra nodig.”
Waarom zijn vooral de negatieve bloedgroepen onvoldoende beschikbaar?
“De negatieve bloedgroepen zijn een relatief klein aandeel van de populatie. AB negatief is bijvoorbeeld de kleinste bloedgroep die maar ongeveer één procent van de populatie heeft. Omdat je er weinig mensen zijn die dit kunnen geven, zit je met een kleine voorraad. Als je dus fluctuaties hebt in het aantal donoren en je zit met problemen, zoals de vele zieken, dan heeft dit een grotere impact op de kleinste groep donoren.”
Hoe is de daling van donoren tijdens de eindejaarsperiode te verklaren?
“Mensen zijn op deze periode minder bezig met bloed geven omdat ze het met andere dingen bezig zijn. In de kerstvakantie gaat het dan over de typische dingen zoals de kerstfeesten en de nieuwjaarsrecepties. Mensen maken van deze vakantie gebruik om bijvoorbeeld naar de Ardennen te gaan, te gaan skiën of gewoon thuis vakantie te houden. Ik probeer mensen eraan te herinneren dat bloed geven niet veel tijd vraagt. Je moet een uur rekenen van het moment dat je binnenstapt tot je weer naar buiten gaat. Je doet een kort gesprek bij de dokter, je laat je bloed afnemen en blijft achteraf nog even wachten ter controle. De bloedafname zelf duurt maar tien minuten. Ik ben ervan overtuigd dat mensen wel een uurtje vrij kunnen maken om bloed te gaan geven.”
Waarom is bloed geven zo belangrijk?
“Er zijn in ons land elk jaar duizenden patiënten die bloed nodig hebben. Dat gaat over allerhande patiënten: kinderen met leukemie, mensen die een zwaar ongeval gehad hebben, moeders na een moeilijke bevalling of mensen met stollingsproblemen. Veel patiënten die bloed nodig hebben, zijn dus zwaar ziek. Mensen moeten onthouden voor wie ze het doen en dat ze er mensen mee helpen, dat probeer ik hen in te peperen. Bloed geven moet je echt voor de anderen doen.”
Wat zijn de voorwaarden om bloed te geven?
“Als mensen bloed komen geven, krijgen ze een vragenlijst met een twintigtal vragen. Er worden dan een aantal standaardzaken bevraagd. Een hiervan gaat om recente reizen. Als je naar een land gaat met een groot malariarisico, dan mag je de komende zes maanden geen bloed geven om het risico van een onontdekte malaria-infectie te beperken. Stel dat je besmet bent, geef je het besmette bloed door aan een patiënt waardoor die ook besmet kan worden. Dat wil je natuurlijk vermijden want de patiënt is al verzwakt en ligt al in het ziekenhuis. Zo zijn er een aantal zaken waar we achter vragen en een aantal voorwaarden waaraan voldaan moet worden. De voorwaarden vallen dus al bij al mee en heel veel mensen mogen bloed geven. We hebben met Het Rode Kruis ook een tool ontwikkeld, de donorzelftest. Na het beantwoorden van een aantal vragen kom je op het einde meteen te weten of je bloed mag geven of niet.”
