In 2022 werden er in Vlaanderen zo’n 1000 baby’s minder geboren dan in 2021. Dat staat in het jaarrapport van het Studiecentrum voor Perinatale Epidemiologie (SPE). De studie komt van het Vlaams Departement Zorg. Ondanks de daling merkt Marlene Reyns, voorzitter van de Vlaamse Beroepsorganisatie van Vroedvrouwen, dit niet in de ziekenhuizen.
Er werden in 2022 bijna 62.000 baby’s geboren en dat zijn er zo’n 1.000 minder dan in 2021. In hoeverre is die daling merkbaar in de ziekenhuizen?
We zien dat ziekenhuizen naar de cijfers kijken, maar zelf gaan ze het niet merken. Daarvoor zijn de percentages te klein. In Oost-Vlaanderen is het aantal bevallingen bijvoorbeeld met 7% gedaald, maar dat gaat over zeven op honderd. Dat betekent dat er per maand drie bevallingen minder zijn.
Als we naar het jaarrapport en de daling van 2022 kijken, zien we dat vrouwen ook steeds ouder zijn bij een eerste kind. Is dat toevallig?
Dat is volgens mij zeker en vast geen toeval. We zien inderdaad dat de leeftijd van zwangere vrouwen de laatste zes jaar is afgenomen naar 31 jaar bij het eerste kind. Alles hangt samen, maar het is een trend van verschillende jaren die volgens mij vooral te wijten is aan geboorteplanning. Mensen willen tegenwoordig eerst hun opleiding afronden, zich dan settelen en dan pas beginnen ze te denken aan een gezin. Veel vrouwen of koppels werken met fertiliteit. Dat is een bijkomende technologie die aan het boomen is en laat ons de opkomst van anticonceptie ook niet vergeten. Die heeft zeker mee voor de daling gezorgd. Nu hebben we het beter in de hand dan 40 jaar geleden. Toen was de zwangerschap vaker een verrassing.
Tussen 2013 en 2022 is er een daling van 8%, dus het aantal bevallingen is met 5.300 afgenomen. Is die daling opvallend?
Ja, de laatste jaren zijn er veel andere insteken geweest in de zorg rond moeder en kind. Ondersteuning is zeer belangrijk in de eerste dagen. In 2016 is daar bijvoorbeeld een belangrijke mijlpaal. Toen heeft de minister beslist dat alle mensen na de bevalling op dag 2 of 3 naar huis moesten. Dat gaf een enorme verschuiving van de ziekenhuiszorg naar de thuiszorg en dat is voor jonge ouders heel eng.
In 2021 was er een stijging van het aantal geboortes. Ik veronderstel dat dat komt door de lockdown?
Dat zijn hypothesen. We kunnen daar helaas niet altijd de vinger op leggen, maar we mogen dat wel denken en veronderstellen. Het is ook niet onlogisch dat koppels die tijd hebben en klaar zijn om zich te settelen en het gezellig maken en dan kunnen daar coronababy’s van komen.
Heeft het jaarrapport nood aan hypothesen?
Het jaarrapport op zich is heel feitelijk, maar wij gaan wel denken en analyseren: waarom stegen de cijfers toen? Waarom is dat dit jaar gedaald? Waarom daalt dat meer in Limburg dan in Vlaams-Brabant?
Heeft u een persoonlijke hypothese voor de daling van 2022?
Er is een daling, omdat mensen terug in het normale leven zijn gegooid en minder tijd hebben. Ik stel mijzelf ook de vraag of de daling iets te maken heeft met de dingen die gebeuren in de wereld? Volgens mij denken mensen twee keer na door de gebeurtenissen die vandaag de dag in de wereld plaatsvinden. Is het zinvol om hierin kinderen groot te brengen?
Het Agentschap Opgroeien heeft in mei ook al cijfers vrijgegeven. Zijn zij concurrentie of hoe moet ik dat zien?
Dat is zeker geen concurrent. Het Agentschap Opgroeien is een stukje van Kind en Gezin. In tegenstelling tot ons, krijgen zij vanuit de overheid de opdracht om data te verzamelen. Onze cijfers worden geregistreerd door de ziekenhuizen in Vlaanderen en focussen op de bevalling. Agentschap Opgroeien kijkt bijvoorbeeld naar kansarmoede, borstvoeding of de opleiding van de ouders. De cijfers die zij genereren zijn van een andere aard, terwijl de cijfers van SPE effectief bevallingscijfers zijn.
