De Vlaamse regering introduceert een nieuwe maatregel om de stijgende werkloosheidcijfers te stoppen. Zij wil langdurig werklozen een verplichte gemeenschapsdienst laten uitvoeren. “Met de maatregel geven we deze mensen opnieuw een kans om te werken”, vertelt Sonja Teughels, de senior adviseur arbeidsmarkt van de organisatie Voka.
De werkloosheidsgraad stijgt van 6,2% naar 6,6% in het derde kwartaal van 2021. Dit blijkt uit de nieuwe cijfers van Statbel, het Belgische statistiekbureau. Deze werkloosheidsgraad is het percentage dat aangeeft hoeveel werklozen er binnen de samenleving zijn. Bij 70.000 Vlamingen duurt deze werkloosheid al langer dan twee jaar.
Daarnaast wil de regering de werkloosheidsval inperken. In deze situatie nemen de werklozen genoegen met de verkregen sociale zekerheid en zijn ze niet geïnteresseerd in de arbeidsmarkt. Om die redenen heroverweegt de Vlaamse regering de maatregelen rond het probleem van werkloosheid.
Bij de nieuwe maatregel, werkt een langdurige werkloze voor de gemeenschapsdienst in zijn buurt. Mensen die minstens twee jaar werkloos zijn worden hierdoor verplicht tewerkgesteld. Weigeraars zullen niet langer recht hebben op hun uitkering. “Als zij niet willen werken voor deze diensten, dan moeten zij fulltime gaan werken. Dat verlost ze van deze maatregel”, stelt Sonja Teughels.
Eva Verraes, directeur van Herwin, dat instaat voor onder andere de kringloopwinkels en een 100-tal andere sociale economieondernemingen gaat hier niet mee akkoord. “Wij vinden dat een verkapte vorm van ‘voor wat, hoort wat’. Je krijgt een werkloosheidsuitkering en daar moet je in ruil iets voor doen. Volgens ons, lijkt dat een soort van bezigheidstherapie die niet leidt naar volwaardige jobs.”
“De regering moet die middelen inzetten op bestaande maatregelen waarvan je weet dat de kans op een aansluiting in de arbeidsmarkt hoger is dan een beperkt traject zoals dit”, vult Verraes aan. De gemeenschapsdiensten voorzien een takenpakket van minimaal 32 en maximaal 64 uur per maand. Teughels: “Dat is inderdaad niet veel, maar als we dit maand per maand optrekken en daarnaast werken aan attitude en ervaring, kan dit aan het einde van de rit betere resultaten opleveren.”
De werklozen zullen diverse taken aangeboden krijgen, van een helpende hand bij de groendienst tot extra ondersteuning bij de vaccinatiecentra. Daarvoor krijgen zij een vergoeding van €1,3 per uur bovenop hun maandelijkse uitkering. Verraes: “Als lokale besturen moeten beslissen hoe ze deze mensen aan het werk moeten zetten, kom je niet uit op volwaardige jobs. Hierdoor wordt er geen rekening gehouden met de talenten van deze mensen.”
De arbeidsbemiddelaar VDAB werkt samen met de werklozen een stappenplan uit om te bepalen of hij/zij verplicht aan de slag moet. Zo worden zieken vrijgesteld van deze verplichting. Teughels: “Het is het proberen waard. En zoals elke maatregel is het belangrijk om naar de resultaten te kijken en besluiten te trekken, zodat we kunnen bijsturen waar nodig is.”
Langdurig werkloze Yana over de verplichte gemeenschapsdienst: “Ik zou deze kans met beide handen grijpen”
Yana Van Heurck (24) voelt zich opgelucht als ze de nieuwe maatregel om de werkloosheid te bestrijden hoort. De Vlaamse regering besloot om langdurig werklozen verplicht gemeenschapsdiensten laten doen. Yana is ondertussen vier jaar werkloos en zou enorm graag opnieuw aan de slag gaan.
“Ik voel mij niet ondersteund door de maatschappij. Dit is deels mijn eigen fout. Ik heb een jaar gewerkt als thuishulp en ik werd exact na dat jaar ontslagen. Wat ik toen nog niet wist, is dat je normaal gewoon je ontslagbrief krijgt en dat is alles. Het bedrijf vroeg mij om een extra papier te ondertekenen, waardoor ik automatisch akkoord ging met mijn ontslag. De vakbonden vertelden me dat zij geen uitkering konden geven. Ik werd vervolgens heen en weer gestuurd van vakbond naar OCMW, maar de eindstand was dat geen van beide mij kon helpen. Ik weet enorm weinig van mijn eigen rechten. Daarnaast wist ik zelf niet wat ik aan de situatie kon veranderen. De diensten die me op dat moment moesten helpen, deden niets.”
Wat vindt u van het nieuwe regeerakkoord?
“Ik zou wel willen werken voor een gemeenschapsdienst, zeker als ik er dan een uitkering voor krijg. Ik denk dat deze maatregel ook anderen zou motiveren om te gaan werken. Iedereen in mijn situatie wil werken. Ik zou deze kans met beide handen grijpen.“
Wordt het recht op vrije keuze van arbeid behouden met de maatregel?
“Ik denk niet dat er veel keuze is binnen de nieuwe maatregel, maar het is een start die ze je geven om je leven te verbeteren. In de toekomst zal dit wel leiden naar meer keuzes en mogelijkheden op de arbeidsmarkt.”
“Ik draag geen make-up en ik ben iets voller, dit geeft de werkgevers genoeg reden om mij af te wijzen”
Welke maatregelen zou u nemen om de werkloosheid te doen dalen?
“Cv’s zouden verstuurd moeten worden zonder foto. Daarnaast moeten mensen de kans krijgen om proef te werken. Hierdoor kunnen wij laten zien wat we kunnen. Er wordt te veel gevraagd van ons, als werklozen. Op die manier kunnen wij niet laten zien wat we kunnen of waar we goed in zijn. We krijgen niet eens de kans om te groeien in een bepaalde sector. Tegenwoordig moet je mooi op papier staan en hoge diploma’s behalen om ergens te werken. Ik heb een diploma, maar waar ik solliciteer word ik meestal afgewezen. Dit heeft verschillende oorzaken. Ik draag geen make-up en ik ben iets voller, dit geeft de werkgevers genoeg redenen om mij af te wijzen. Ik heb het gevoel dat ze niet eens rekening houden met mijn skills.”
