Wereldwijd is de warmste oktobermaand ooit gemeten. Met maar liefst drie graden warmer dan gemiddeld in België lijkt dit catastrofaal voor de natuur. Wim Veraghtert, wetenschappelijke medewerker van Natuurpunt, zegt dat de impact van het warme najaar nog niet dramatisch is.
Welke gevolgen merkt u in de natuur na het uitzonderlijke zachte najaar?
De paddenstoelen zijn later gekomen dan normaal, omdat het begin van de oktobermaand erg warm en droog was. De laatste twee weken is het daarentegen onwijs nat geworden en zijn de schimmels toch verrassend snel uit de grond geschoten. De bomen reageren ook later in het jaar. Zo is de verkleuring van de bladeren pas net begonnen en staan veel bomen nog vol met loof. Dat is niet normaal.
Verandert het gedrag van de dieren door het abnormale weer?
De kikkers springen op dit moment nog erg enthousiast rond. Terwijl ze rond deze periode normaal onder schors moeten kruipen om zichzelf te beschermen tegen het uitdrogen. Door het bijzonder warme en natte weer hoeven zij zich daar voorlopig nog geen zorgen over te maken. Zij kunnen zelfs door deze ontwikkeling van het weer hun reserves weer aanvullen die ze afgelopen jaar zijn kwijtgeraakt.
Heeft het warme weer invloed op de winterslaap?
Er gaan nog geen alarmbellen af. Die is namelijk pas net van start gegaan. De dieren hebben nog even om rustig in hibernatie te komen. Het is nu voor hen vooral afwachten op kouder weer. Dan pas zal de biologische klok aangeven dat het tijd is.
Wat zijn de gevolgen op langere termijn?
Ik weet nog niet goed wat de gevolgen zijn van de warme oktobermaand, maar vooralsnog ziet het er niet rampzalig uit. Ik ben wel huiverig voor januari. We hebben al eerder gezien, in 2006, dat als de temperatuur in januari boven de vijftien graden stijgt, de dieren uit hun winterslaap ontwaken. Hierdoor verspillen ze hun energie waardoor ze het jaar daarna veel minder reserves hebben voor de volgende winterslaap. Er is dan een grotere kans op massale sterfte.
Valt het probleem nog op de lossen of is het een verloren zaak?
De natuur is gelukkig veerkrachtig en kan wel tegen een stootje. De opwarmende aarde heeft echter wel nog steeds een negatief effect. Het weer wordt steeds onvoorspelbaarder en dat is te merken bij de dieren en de natuur. Zo duurde het vijf jaar voordat de overlevende dieren van het rampseizoen 2006 zich herstelden. Vooralsnog is de warme oktobermaand dus nog geen probleem, maar we moeten onze ogen en oren blijven ophouden.
