De Antwerpse nachtopvang voor dak- en thuislozen aan de Desguinlei verhuist tijdelijk naar het Erasmusziekenhuis in Borgerhout. Tijdens werken aan het gebouw waar opvangcentra Victor 4 en Victor 5 gevestigd zijn, kwam onverwacht asbest vrij. Om de opvang in de winter te garanderen, worden leegstaande delen van het ZAS Erasmus gebruikt.
De jaarlijkse winteropvang ging op 15 november van start. Stad Antwerpen voorziet normaal nachtopvang op drie locaties. In Victor 4 en Victor 5 worden alleenstaande dak- en thuislozen, met en zonder wettig verblijf, opgevangen.
Voor wie is er nachtopvang in opvangcentra Victor 4 en Victor 5?
Alleenstaande dak- en thuislozen met en zonder wettig verblijf:
Dakloosheid: Iemand die niet over een eigen woongelegenheid beschikt, die niet de middelen heeft om daar op eigen kracht voor te zorgen en daardoor geen verblijfplaats heeft, of tijdelijk in een tehuis verblijft, in afwachting dat hem een eigen woongelegenheid ter beschikking wordt gesteld.
Thuisloosheid: Heeft een bredere betekenis en verwijst naar mensen die wel tijdelijk onderdak hebben, maar geen stabiel of duurzaam “thuis”.
Structurele oplossing
Het gebouw aan de Desguinlei is verouderd en zou pas in 2027 worden vervangen door een nieuwe locatie op de Digipolis-site op het Antwerpse kiel. “Het is een oud gebouw met veel mankementen. In oktober ontstond tijdens werken een asbestcontaminatie. Hoewel maatregelen werden genomen om het veilig te maken en toch te kunnen opengaan, was een structurele oplossing nodig”, vertelt Tatjana Scheck (Vooruit), schepen voor Sociale Zaken.
Na een analyse bleek ZAS Erasmus de meest geschikte locatie met bijhorende voorzieningen. Het merendeel van de zorgactiviteiten van het Erasmusziekenhuis is intussen verhuisd naar het nieuwe Cadix-ziekenhuis op het Eilandje, waardoor delen van het ziekenhuisgebouw leegstaan. Vanaf 2 december wordt de nachtopvang daar ondergebracht.
Vriesbedden
De reguliere werking wordt integraal overgenomen op de nieuwe locatie, waar er 180 bedden beschikbaar zijn. Dat zijn er 15 meer dan de volledige capaciteit van Victor 4 en Victor 5 op de Desguinlei. “Dat is de capaciteit die wij elke winter hebben. Het is altijd afwachten of dat lukt, want de druk is hoog”, stelt Scheck. In hoge nood kunnen nog zogeheten ‘vriesbedden’ worden bijgezet. “We houden de temperaturen via het KMI in het oog. Als het effectief vriest, kan de capaciteit verhoogd worden”, verduidelijkt de schepen.
In Antwerpen zijn bijna 3.500 mensen dak- of thuisloos, al is dat wellicht een onderschatting.
Bijna 3.500 mensen in Antwerpen zijn dak- of thuisloos. Dat blijkt uit resultaten van de eerste dak- en thuislozentelling die in de stad plaatsvond door de KU Leuven en de Koning Boudewijnstichting. Dat cijfer is wellicht een onderschatting omdat niet iedereen gekend is bij een van de deelnemende organisaties.
Niet iedereen wordt geteld; alleen wie in contact komt met deelnemende organisaties
Evelien Demaerschalk
Antwerpen telt zo’n 3.500 dak- en thuislozen, volgens een telling door de KU Leuven en de Koning Boudewijnstichting. Hierbij werden verschillende vormen van dak- en thuisloosheid in kaart gebracht, zoals verblijf in een opvang, een niet-conventionele ruimte of tijdelijk onderdak bij familie of vrienden. “Het is een ondertelling, omdat enkel mensen in contact met deelnemende organisaties worden geregistreerd. Hoe meer organisaties je meekrijgt, hoe beter de telling dus. In Antwerpen deden 39 organisaties mee”, verklaart Evelien Demaerschalk, onderzoekster bij LUCAS KU Leuven. Omdat initieel enkel mensen in contact met een van de organisaties werden geteld, werd nog een aanvullende straattelling uitgevoerd. “63 praktijkwerkers werden verdeeld onder 25 afgebakende zones. Daar voerden ze tellingen uit tussen elf en twaalf uur ’s nachts. In totaal werden daarbij 119 mensen geteld”, vertelt Demaerschalk. Dat aandeel mensen slaapt effectief op straat.
De cijfers worden teruggekoppeld aan de deelnemende organisaties, waarna ze met toegevoegde reflecties aan de beleidsmakers worden overhandigd. “Het is dan aan hen om ermee aan de slag te gaan”, stelt Demaerschalk. De winteropvang in Antwerpen loopt door tot 31 maart 2025. “Het absolute doel is om mensen niet op straat te laten slapen. We willen een veilige plek bieden waar ze kunnen blijven en begeleid worden”, besluit Tatjana Scheck (Vooruit), schepen voor Sociale Zaken.
