 |
Bij de discussie over welke partijen nu tot het politieke midden behoren, zorgen twee partijen voor meningsverschillen: N-VA en Groen. Volgens Jan Jambon (N-VA) horen zij er wel bij, maar volgens politicologen is dat niet altijd zo. We nemen de twee partijen onder de loep.
Groen:
Nadia Naji (Groen): “De drie traditionele partijen moeten zich enorm in vraag stellen”
Nadia Naji, co-voorzitster van Groen, is ervan overtuigd dat de centrumpartijen CD&V, Open Vld en Vooruit zich enorm in vraag moeten stellen, mochten ze terug aan de macht willen komen. Ze verwijst onder andere naar de klimaatcrisis en hoe de partij aan een vorm van ‘greenwashing’ van hun programma doet.
Ondanks dat ze in de meest recente peiling als kleinste partij uit de bus komt, stelt de partij Groen zich toch enorm de vraag of de drie traditionele partijen aan de macht kunnen komen met hun huidige visie en missie. “Ik denk dat ze zich dan enorm in vraag gaan moeten stellen.” Dat zegt Nadia Naji, co-voorzitster van Groen. “Als je kijkt naar de huidige problematiek, dan is de klimaatcrisis een enorm grote uitdaging voor deze generatie en de komende generaties.”
“Zij hebben dit heel de tijd genegeerd, en vandaag merk ik ook dat het voor hen een ‘kleine toevoeging’ is aan hun programma. Ze doen eigenlijk aan een soort van ‘greenwashing’ van hun programma. De samenleving heeft andere oplossingen nodig, en dat betekent dat je flexibel moet kunnen zijn. Ik denk dus dat ze iets te veel aan hun ideologie hebben vastgehouden en zichzelf te weinig in vraag hebben gesteld. Ze hebben te veel vastgehouden aan het idee van ‘macht’. Ze zijn gewoon aan de macht en ze willen die “behouden”.
Opiniemaker Joël De Ceulaer deelt de analyse dat de traditionele partijen het klimaatthema hebben gemist. Maar volgens hem heeft Groen dat ook niet op de juiste manier weten op te pikken: “Het is heel merkwaardig dat Groen niet scoort. Groen is voor mij iets onbegrijpelijks. Er is geen enkele partij die nu een niet-apocalyptisch, min of meer hoopvol klimaatverhaal aanbiedt. Ja er is Groen die zegt: alles gaat naar de vaantjes, we moeten een dikke trui aandoen, de thermostaat lager zetten en plassen onder de douche. Dan komt het misschien goed.”
Uit een analyse van De Stemming 2023 blijkt dat Groen geen zes van de tien stemmen van 2019 weet vast te houden. De partij verliest stemmen aan Vooruit en PVDA. Maar zelfs richting de N-VA en Vlaams Belang lopen kiezers weg.https://youtu.be/U9mwGK7tTdM
N-VA:
N-VA-voorzitter Bart De Wever: “N-VA is dé centrumpartij”
Het verlies aan populariteit van de traditionele centrumpartijen gaat hand in hand met het succes van N-VA. De laatste peilingen in mei 2023 toonden aan dat 21 procent van de stemmen naar N-VA gaan, dit maakt hen de tweede grootste partij van Vlaanderen. Voorzitter Bart De Wever kwam uit de bus als populairste politicus.
Al dreigt de kloof tussen N-VA en Vlaams Belang steeds groter te worden. N-VA scoorde bij de peilingen 3,8 procentpunt minder dan in 2019. Terwijl Vlaams Belang blijft stijgen: zij gingen met 6,1 procentpuntomhoog.
Minister-president Jan Jambon (N-VA) maakt zich daar niet te veel zorgen om. “Iedere verkiezing heeft altijd zijn verrassingen. Iedereen weet nu wat de opiniepeilingen zijn, dan zou Vlaams Belang de grootste partij in Vlaanderen worden. Maar we zullen wel zien. De kiezers hebben al vaak signalen uitgezonden in opiniepeilingen, en dan toch iets helemaal anders gelegd de dag van de verkiezingen. Elke verkiezing heeft al een keer zijn verrassing ingehouden. Soms zijn wij dat, het is in ieder geval toch onze ambitie om de grootste partij in Vlaanderen te blijven en we zullen daar keihard voor knokken.”
Jan Jambon over het partijlandschap van vandaag de dag:
N-VA gelooft dat zij het antwoord kunnen zijn voor de dalende populariteit van de centrumpartijen. De drie traditionele partijen zijn nog maar een schim van waar ze vandaan komen. Volgens Bart De Wever, voorzitter N-VA, is daar een logische verklaring voor. “De kiezer gelooft steeds minder dat de traditionele partijen een antwoord kunnen bieden op vragen omtrent migratie, globalisatie, integratie en de onder druk staande sociale welvaartstaat. Het is ook het gevolg van het verschuiven van macht van nationale naar supranationale entiteiten zoals de Europese Unie, waardoor de impact van politici op bepaalde zaken is verminderd.”
“Vooral de socialisten en de christendemocraten/conservatieven kregen in veel Europese landen de afgelopen jaren steeds zwaardere klappen. Deze tendens zien we niet enkel in ons land, maar in vele Europese landen. Maar de afkalving was wel groter in België dan in de meeste andere Europese landen.”
Er wordt vaak gezegd dat N-VA de nieuwe partij van het midden zal worden en haar plek er volledig zal veroveren. De Wever volgt die theorie en kijkt vol ambitie naar de toekomst. “Ik zou niet zeggen dat de N-VA nu de nieuwe ‘partij van het midden’ is, of, zoals CD&V destijds in ‘het midden van het bed’ ligt. De N-VA is wel dé centrumpartij. Een aanbodpartij, een centrumrechtse conservatieve en liberaal-economische gemeenschapspartij.”
Jan Jambon over een mogelijk centrumrechts blok:
Politicoloog Nicolas Bouteca van UGent kan die positionering volgen, maar vindt toch dat N-VA “wat meer op de flanken speelt” dan de traditionele centrumpartijen. Hij wijst er ook op dat N-VA een tijd geprofiteerd heeft van een positie tegen de traditionele bestuurspartijen, maar dat aan die periode een einde dreigt te komen bij de volgende verkiezingen. “Dan ondergaat N-VA wellicht de doem die alle bestuurspartijen vroeg of laat ondergaan: kiezers die niet tevreden zijn over “de politiek” nemen dat op de eerste plaats de bestuurspartijen kwalijk.”
Dat laatste ondervond ook Jambon tijdens de coronacrisis: