Sigrid was niet de hippe twintiger die ze had willen zijn. Ondanks de goedbedoelde pogingen, lagen er nog veel blanco puzzelstukken in de doos. De fragmenten vormen geen geheel.
Aan de keukentafel als zesjarig meisje wiebelden haar benen altijd over de rand van de hoge stoel. Er was nog zoveel ruimte om te groeien onder de voetjes. Die voeten staan inmiddels plat op de grond. Ze zou nu bezig moeten zijn van het inkleuren van haar leven maar haar kleurstiften zijn leeg. Het meisje kon niet wachten tot ze haar zelfstandige leven eindelijk echt van start kon laten gaan.
Dat moment kwam angstaanjagend snel. Toen ze naar de universiteit liep onder haar paraplu en ze geïrriteerd raakte van de groepjes jongeren midden op de stoep, wou ze zich omkeren. “Wanneer gaan mensen zich toch eindelijk weer eens sociaal gedragen?!!”, riep ze bijna hardop. In plaats daarvan besloot ze haar weg rustig te vervolgen en het groepje slecht geklede jongeren omringd met afval boos in de ogen te kijken. “Hopelijk hebben ze de woede gevoeld”, dacht ze.
Een niet zo hippe twintiger voelde ze zich al sinds het gevoel van afkeer dagelijks door haar lijf trok. Bijna zoals het gevoel van angst en pijn. Het hart trekt zich samen en vanuit daar reist de pijn door het hele lichaam, het breekt. Sterven begint vanuit het hart, dacht Sigrid, en geluk ook van daaruit.
‘Ben je gelukkig?’, vroeg Leo aan Sigrid. Ze wist niet wat ze daarop moest zeggen, hoe zou ze haar beste vriend uitleggen dat ze elke dag denkt over hoe ze van al haar irritaties en zorgen af kon komen? Waarop haar enige antwoord was: de dood.
Ze wou niet dood. Toch dacht ze er iedere dag over na.
Is de wereld beter af zonder haar? ‘Waarschijnlijk wel want ik ben een mens en mensen zijn slecht voor de wereld’, was haar antwoord. Mist ze iets als ze nu zou stoppen met leven? ‘Nee want na het leven mis je niets meer’, was haar antwoord. Nog steeds wou ze niet dood. En ze wou al helemaal niet dat andere mensen dachten dat ze dat wou. Het is een conversatie die moet blijven tussen haar en haar hoofd.
Geluk, het is zelf in te vullen. Het leven kan niet altijd even mooi zijn, zo hoort het niet. Zo lag ze piekerend in bed, denkend over de maakbaarheid van alles. Ze stond iedere dag stil bij de vergankelijkheid, levens zijn kwetsbaar. Als ze keek naar een film waarin iemand werd neergeschoten, dacht ze na over hoe ondenkbaar het is dat een stukje metaal, wie je bent, in slechts een seconde kan uitwissen.
Dat is slechts de kwetsbaarheid van de mens.
Haar huis bevond zich midden in de stad. Waar ruimte voor de mens is maar niet voor de aarde. Soms wandelde ze eens een stuk door het park. Daar zag ze met eigen ogen dat de wereld gevormd en getekend is door ons, de mensen.
Van het pad langs de aangeplante narcissen, tot het hartje gekerfd in de schors van de middelgrote boom die nooit oud zal kunnen worden omdat er ruimte gemaakt moet worden voor parkeerplaatsen, alles is gemaakt. Het is een nepzone waarin we leven. Al voelt het wel normaal en natuurlijk aan. Dat is slechts een detail van wat er gaande is ‘de klimaatcrisis’, of noem het maar zonder overdrijving: ‘de klimaatondergang’.
Uiteindelijk moet het ergens stoppen. De voorgaande generaties hebben dit punt voor ons en de toekomst bepaald. Niks aan te veranderen, dat is duidelijk. Niemand lijkt er iets om te geven maar Sigrid wel. Sigrid weet niet of met dit toekomstbeeld nog kinderen wil terwijl ze er haar hele leven al van heeft gedroomd. Kinderen vervuilen het milieu en daarnaast kan ze hen niet verzekeren dat het leuk is om te bestaan.
Ze opent een doos wijn die ze nog heeft staan van de laatste vakantie naar Frankrijk. Haar vriendinnen houden hun glas op terwijl ze een liedje van ABBA meezingen en Sigrid vult ze en kijkt toe hoe de rode massa zich verplaatst van de doos naar het glas. Een druppel landt op haar witte rok. ‘Ach, altijd zo onhandig bezig jij, Sieg!’, zegt Esmee. Waarna Sigrid verontwaardigd haar schouders ophaalt en haar bevlekte rok inwisselt voor haar pyjamabroek. ‘Ga je ook mee uit?’, vraagt Mieke.
Shit, nu moet ze snel iets verzinnen, ze voelt de angst langs haar hart schieten. ‘Nee, ik voel me slecht en ik moet morgen vroeg opstaan omdat ik nog een deadline moet halen voor 10 uur’, roept Sigrid snel terwijl ze naar de keuken loopt om een paracetamol te slikken. ‘Maar volgende keer ben ik er echt bij!’, belooft ze.
“Ik snap er niks van, waarom vinden mensen uitgaan leuk? Het is tijdverspilling en je voelt je alleen maar rot achteraf. Al die flitsende lichten, slechte muziek en vervelende mensen maken het er ook niet beter op. Ik doe dat echt niet graag. Ik snap niet dat mensen zo ver willen afwijken van menselijkheid en van hoe de natuur is. Beroemdheden die bijna alles aan zichzelf hebben laten veranderen door middel van plastic worden als mooi beschouwd, waarom in hemelsnaam?? Met dezelfde reden snap ik ook niet dat uitgaan en drugsgebruik als leuk worden gezien. Het is destructief.”
Sigrid liegt tegen haar vriendinnen en ze voelt zich er slecht over. Ze durft hen niet te vertellen wat ze echt denkt, dan is ze nog verder van huis en ze heeft al genoeg aan haar hoofd. Ze hoopt dat deze fase snel voorbij gaat en de vriendschap kan blijven bestaan zonder al die fratsen die ze moet ontduiken.
Al is het eigenlijk geen vriendschap te noemen. Eigenlijk kent niemand Sigrid. Niemand weet wat er in haar omgaat, niemand kent haar gedachten. Ze praat er niet over, ze bang om niet begrepen te worden. Zelfs haar ouders weten van niks, ze zien haar als een levenslustige jonge meid. Niks is, ironisch genoeg, minder waar.
Oprechtheid is iets wat ze enkel van zichzelf verwacht, van anderen verlangt ze het alleen. Ze heeft veel vrienden, oppervlakkigen, maar ze heeft ze, en daar draait het om, toch?
Dat haar vrienden meer voelen als andere losse stenen in het hoopje stenen waar ook zij tussen ligt is niet erg. Ze is deel van dat hoopje stenen. Ook al mengen ze niet en wisselen ze niets uit dat dieper ligt dan een gezellig gesprek vormen ze samen toch een geheel. Een brokkelig, kwetsbaar en misschien zelfs ongelukkig geheel maar een geheel is nog altijd beter dan een los en eenzaam deeltje.
Zelf weet Sigrid wel beter dan luisteren naar haar zogenaamde vrienden en familie. Na ruwweg 20 jaar te hebben geleefd en gedacht heeft ze haar eigen oordelen wel kunnen vellen. De conclusies heeft ze alleen nog nooit hardop uitgesproken en nog altijd is er één vraagstuk waar ze nog geen antwoord op heeft.
Wat is de beste manier om ongemerkt het leven uit te stappen?
Ook al weet ze inmiddels dat ze niet dood wil, moet de optie altijd open blijven. Ze weet niet hoe ze eraan moet beginnen. Haar angst is een gruwelijk groot onderdeel van alles wat ze denkt en doet. Zo werkt Sigrid, ze is bang. Voor alles. Toch bijna.
Daarmee vallen veel opties weg. Ze zal liever worden meegetrokken in haar nachtmerries. Dan hoeft ze zelf in ieder geval geen initiatief te nemen in het proces. De moordenaars waar ze altijd zo voor vreesde, zijn plots niet zo eng meer. Ze zal bijna hopen dat ze snel langskomen, achteraf zal ze zich toch niets herinneren.
“Geluk. Wanneer bereik je dat? Is dat niet iets voor achteraf? Iets om op terug te kijken? Het is simpeler zonder na te denken, dat leven. Ik heb het gevoel dat het altijd draait om geluk: ‘een gelukkige verjaardag, een gelukkig nieuwjaar, als je maar gelukkig bent, dan is het goed’. Je kan ook een prima leven leiden zonder geluk. Het leven gewoon doorgaan is ook een manier van leven. Je hoeft niet naar Bali te reizen voor een goed leven, wees toch eens tevreden verdomme.”
Esmee vraagt aan Sigrid of ze zich al beter voelt. Waarop Sigrid eerlijk antwoordt, ‘Nee, ik weet niet of ik me tijdens mijn leven ooit beter ga voelen.’ Ze voelt zich opgelucht, het voelt goed om het uit te spreken, goed om eerlijk te zijn, het maakt niet uit wat anderen ervan denken. ‘Nou Sieg, wat bedoel je daar nu mee!’ zegt Esmee lachend. ‘Nevermind’, zegt Sigrid, het was een goede eerste poging.
Niet alle mensen begrijpen elkaar. Niet alle mensen leven in dezelfde wereld. Sigrid wandelt terug naar huis en zet zich op de bank met de doos wijn uit Frankrijk. Drinken en dansen. Het kan ook met jezelf.
