Op 1 februari begint het jaar 4719. In de Chinese dierenriem is dat het jaar van de tijger. Het Chinees Nieuwjaar wordt al sinds de jaren ’80 gevierd in Antwerpen. Dankzij de groeiende Chinese Gemeenschap kan iedereen meegenieten van het feest en allerlei traditionele activiteiten en niet te vergeten de indrukwekkende leeuwenparade.
Na de immigratie van Chinezen in de 20ste eeuw hebben er zich veel geconcentreerd in de Van Wesenbekestraat, het nu befaamde Chinatown van Antwerpen. Om trouw te blijven aan hun cultuur en tradities hebben enkelen zich gewijd aan de organisatie van Chinese feestdagen, waaronder de belangrijkste, het Chinees Nieuwjaar. Dat is uitgeroepen tot immaterieel erfgoed van UNESCO.
De leeuwendans is een belangrijk aspect tijdens dit feest, al gaat hij dit jaar wegens corona niet door. ‘De leeuwendans speelt een cruciale rol bij het Chinees Nieuwjaar, de leeuwen zouden de boze geesten wegjagen’, zegt Joe Choi, organisator en verantwoordelijke van Legends of Liondance.
Wat is dat juist – de Chinese leeuwendans?
Op Chinese feestdagen zoals het Chinees Nieuwjaar trekt een parade met leeuwendansers door de straten. Het is een eeuwenoude traditie die geacht wordt geluk en voorspoed te brengen. Oorspronkelijk werd de leeuwendans alleen opgevoerd voor de keizer. Door de eeuwen heen verspreidde deze traditie zich via het leger naar de gewone burgers en werd de dans meer en meer onderdeel van het dagelijks leven in China. Bij iedere feestdag worden de leeuwenkoppen bovengehaald. In de expo van Legends of Liondance wordt er nog meer verduidelijking gegeven en kan men ook zien hoe zo’n leeuw in elkaar zit.
Dat laatste is een expo die het verhaal vertelt over de leeuwendans. Hiermee tracht Joe de traditie te delen met het Westen. Hij zit al 28 jaar in de organisatie en participeert zelf ook in de parade als leeuwendanser. Zijn ouders zijn afkomstig van Hongkong en China. ‘Het Chinees Nieuwjaar is een feestdag die ik wil behouden. Nieuwjaar kondigt een nieuw begin aan met je familie. Als er in het vorig jaar dingen niet goed verliepen, worden deze weggeveegd. Het is ook een moment om respect te tonen aan onze ouderen en onze voorouders die hun slechte situatie in China hebben moeten ontvluchten om hier een beter leven op te bouwen.’
Mini-China en Hongkong in de stadsbibliotheek Permeke
In China is Nieuwjaar een officiële feestdag – een feestweek zelfs, alle bedrijven sluiten daar voor een hele week. Hier in België wordt dit niet erkend als officiële feestdag, toch probeert de Chinese gemeenschap er alles uit te halen om het nieuwe jaar op een zo traditioneel mogelijke manier in te gaan. Van 22 januari tot 13 februari is er vanalles te doen in de buurt van de Van Wesenbekestraat. De stadsbieb Permeke speelt hier ook een grote rol in. ‘Permeke is meer dan alleen een bibliotheek, het is ook een soort van sociaal ontmoetingscentrum. Naast de expo, vinden hier ook veel andere activiteiten plaats. Het is dus een wisselwerking tussen de Antwerpse Chinatown en de bieb’, Milan Borms, een bibmedewerker.
Op zoek naar identiteit
Er is ook veel interesse naar en affiniteit met de tradities en activiteiten van buitenaf. Workshops zoals kalligrafie, maar ook Martial Arts zoals Kungfu en Taichi zijn zeer populair en die deelt de gemeenschap maar al te graag.
Stefan Blommaert, een ex-China-correspondent bij de VRT gaf op donderdag 27 januari een lezing over China en de modernisering daar, want er zijn niet enkel oude tradities, het land evolueert, net zoals de rest van de wereld. Zo wordt er aangetoond dat de cultuur wel degelijk zeer rijk is.
Joe Choi: ‘Voor jongeren met een Chinese achtergrond is het hier soms wat moeilijk om een identiteit te creëren. Dankzij de sterke gemeenschap en samenwerkingen proberen wij hen ook te integreren in allerlei workshops of avonden uit waarbij de jongeren elkaar kunnen ontmoeten en een gevoel van connectie bieden.’ Het traditioneel Chinees Nieuwjaar brengt mensen bij elkaar, iedereen is welkom. Voor sommigen is dit een deeltje nieuwe cultuur, voor anderen is dit even als thuiskomen.
