Sinds Antwerpse Cultuurschepen Nabilla Ait Daoud (N-VA) besliste om de projectsubsidies voor drie jaar af te schaffen en deze niet meer te indexeren, staat de kunstwereld op zijn kop. Van 17 tot 21 oktober namen kunstenaars van heel Vlaanderen deel aan ‘For Future’, de protestactie tegen de besparingen in de Antwerpse cultuursector. Georganiseerd door studenten van het Conservatorium en het Antwerps Kunstenoverleg (AKO) namen ze het Stadhuis van Antwerpen over als hun plek van demonstratie.
Xander Kindt, student Woordkunst van het Conservatorium Antwerpen, licht toe.
“Een dag haalt weinig uit, daarom staan we hier een week. We hebben tot vrijdag om de schepen van gedachten te doen veranderen, want dan wordt de beslissing definitief genomen.”
Kunstorganisatie ‘The Constant Now’ zal vanaf januari geen subsidies meer krijgen. Zij helpen kunstenaars van kleur netwerken via coaching en projecten. Artistiek directeur en curator van TCN, Magali Elali, zoekt naar een oplossing voor de afschaffing van de subsidies.
“Omdat die beslissing plots genomen is, heeft dat onmiddellijk weerslag op onze werking. Het is te laat om alles om te gooien en geld te verzamelen. Ik heb ook een aanvraag ingediend bij Vlaanderen, maar het geld van de stad zit daarin verwerkt. Als ze bij hun besluit blijven, zal ‘The Constant Now’ moeten verkleinen. Het geeft weinig toekomstperspectief.”
Zaadjes planten
De kunstenaars onder Elali’s hoede zijn teleurgesteld.
“Ze waren allemaal heel enthousiast over het project dat ik had uitgewerkt. Ze willen hun steentje bijdragen. Het is alsof je een zaadje hebt geplant en ineens wordt dat gekortwiekt. Dat is zuur.”
Ook Vanessa Broes, docente Woord aan de!Kunsthumaniora in Antwerpen, benadrukt het belang van nieuwe kunstenaars te ondersteunen. Samen met haar studenten van het zesde en zevende jaar ging ze naar de eerste protestdag.
“Er kwamen heel wat grote namen spreken, oude rotten uit het veld — Tom Lanoye, Els Dottermans, Jan Decleir — mensen die al lang in het vak staan en kunnen doen wat ze doen omdat ze vroeger financiële steun kregen en daarmee erkenning. Zij hamerden erop dat er nieuwe zaadjes worden gepland.”
Voorheen was in 2021 een budget van 720.000 euro voor de subsidies. Hiermee werden meer dan 50 projecten gefinancierd. Nu zal het een fractie vullen van het gat in de Antwerpse begroting. Deze staat op 70 miljoen. Dat cultuur op de slachtbank ligt, verbaast Broes niet.
“Kunst is een investering, maar zo ziet Ait Daoud’s partij dat niet. Volgens hen is cultuur niet meteen economisch rendabel, terwijl dat een foute zienswijze is. Heel Antwerpen wordt gedragen door haar cultureel erfgoed. Denk maar aan de grootste schilders en schrijvers die hier huisden. Daar pakken ze graag mee uit als stad, maar ze vergeten dat die kunstenaars wel ondersteund werden.”
Xander stemt hiermee in. “Antwerpen haalt zichzelf als cultuurstad naar beneden. Als het na mijn studies nog steeds dezelfde situatie is, dan zal ik ergens anders moeten beginnen.”
Onzekere toekomst
Ondanks het fervente protest van ‘For Future’, houdt het Antwerpse kabinet Cultuur voet bij stuk. Woensdag zat AKO samen met Ait Daoud en drong aan op nieuw overleg. Dit was tevergeefs. Op donderdag was de actiegroep van ‘For Future’ uitgenodigd op het kabinet van Ait Daoud, maar ze kwam niet opdagen.
Xander ziet de voorbije week alsnog niet als een nederlaag, hij schilderde gisteren nog posters voor de actie. “Ik betwijfel of er iets zal veranderen, maar er is altijd hoop.”
Het protest hoort niet te eindigen na deze week. We zullen blijven duidelijk maken dat er een grens is overschreden. Het zou zonde zijn als onze positieve energie en gevoel voor verbinding verloren gaat aan een harteloze beslissing.”
