Antwerpen telt momenteel minstens 500 daklozen, een cijfer dat blijft stijgen. Met de winter in aantocht zullen de opvangcentra op 17 november hun deuren openen. “De opvangplaatsen moeten toegankelijker worden”, kaart Gert Van Tittelboom, persverantwoordelijke van Netwerk tegen Armoede, aan.
Dit jaar is het aantal bedden in opvangcentra gestegen van 55 naar 72. Dit brengt het aantal plaatsen naar een totaal van 319 bedden. Dat cijfer ligt dus lager dan het stijgend aantal daklozen in de stad. Opvangcentra beweren dat ze te weinig middelen beschikken om hier verandering in te brengen. Er is niet enkel een tekort op financieel vlak, maar ook op vlak van personeel.
Preventiewerk
Toch is dat noodzakelijk: “Er is sowieso nood aan meer opvangplaatsen. De drempel om naar een opvangplaats te gaan is vaak vrij hoog. De opvangcentra moeten toegankelijker worden. Het is ook belangrijk de straat op te gaan en dakloze mensen aan te spreken om hulp te bieden en te peilen naar welke hulp ze nodig hebben.”
Vooral in de winter is een goed opvangsysteem belangrijk. De temperaturen dalen en de nachten worden langer waardoor mensen het buiten minder lang volhouden buiten. Daarom verhogen grote steden zoals Antwerpen, Brussel en Gent het aantal plaatsen voor nachtopvang van daklozen.
Niet enkel de investeringen in de opvangcentra zijn noodzakelijk maar ook in het preventiewerk. “Er zouden meer investeringen moeten gebeuren in het aantal plaatsen, maar ook in het opsporen van mensen die net dakloos zijn of dreigen te worden via verschillende hulporganisaties”, zegt Van Tittelboom. “Daarnaast dient ook ingezet te worden op structurele maatregelen voor structurele problemen waarmee daklozen te maken hebben.”
“Het is niet enkel van belang om een licht te schijnen op de tekorten die zich in de opvangcentra voordoen maar ook op het voorkomen dat het aantal daklozen blijft stijgen.” In Brussel is het aantal daklozen met één vierde toegenomen. Mensen worden dakloos wegens allerlei redenen. “Mensen raken vaak dakloos door omstandigheden die ze zelf niet in de hand hebben, zoals uithuiszetting, financiële tegenslagen, ontslag op het werk, scheiding, gezondheidsproblemen.
Verkeerd beeld
Vaak zitten er structurele problemen achter die structurele oplossingen vragen. Ook de oplossingen zijn niet altijd consistent, volgens Van Tittelboom: “Zo kunnen bijvoorbeeld het optrekken van de laagste inkomens boven de armoedegrens, het wegwerken van discriminatie, een betere bescherming bij financiële tegenslagen of gezondheidsproblemen, psychische hulp en minder lange wachtlijsten voor sociale woning helpen om dakloosheid te voorkomen. Maar zelfs dat is geen vaste wetenschap”
Maar ondanks het feit dat armoede en dakloosheid volledig willekeurig zijn blijft het stereotype steenvast. “Het stereotype van de dakloze onverzorgde man met een drankprobleem klopt niet. Dak- en thuisloosheid komt bijvoorbeeld meer en meer voor bij jongeren. Ze leven op straat of slapen op de sofa bij vrienden en kennissen omdat ze geen vaste verblijfplaats hebben.”
Daardoor gaan mensen die aan de rand van dakloosheid of in dakloosheid leven minder snel hulp durven te vragen.