Er waren nog nooit zo veel Vlaamse topatleten en ze presteerden nog nooit zo goed. 43% van de topsporters zijn ook vrouwelijk. Die cijfers werden deze week bekendgemaakt door Statistiek Vlaanderen en de resultaten zijn opvallend. De topsportindex is op het hoogste niveau ooit.
Wat is topsportindex?
Sinds 1996 volgt Sport Vlaanderen systematisch de prestaties van Vlaamse atleten op Europese Kampioenschappen, Wereldkampioenschappen en Olympische Spelen. Zij registreren het aantal Vlaamse sporters dat in Olympische disciplines in de top 8 eindigt om het succes van het Vlaams sportbeleid te meten. Uit hun analyse blijkt dat Vlaamse atleten de afgelopen twee tot drie Olympische cycli duidelijk beter hebben gepresteerd dan in eerdere periodes.
Deze vooruitgang is ook zichtbaar in de “Topsportindex”, die aangeeft hoe Vlaanderen zich over de jaren heen ontwikkelt. De index weegt prestaties op basis van competitiebelang, waarbij Olympische Spelen het zwaarst doorwegen. Momenteel stabiliseert de Paralympische index door het wegvallen van bepaalde ploegprestaties, wat aantoont dat paralympische topsporters de grens van hun groei naderen. Na elke Olympiade maakt Statistiek Vlaanderen een evaluatie. Op basis van de evaluatie bepaalt Topsport Vlaanderen welke aanpassingen nodig zijn om prestaties van de topatleten verder te verbeteren.
Recordaantal topsporters
“De gegevens van Statistieken Vlaanderen omvatten cijfers van alle deelnemers aan ons topsportprogramma, waarbij we succesvolle atleten herkennen die in prestatieprogramma’s zitten voor zowel de korte termijn, zoals de Olympische Spelen van Los Angeles, als de lange termijn tot 2032, “ zegt Tom Coeckelberghs, Afdelingshoofd van Topsport Vlaanderen.
“De vergelijking tussen de Spelen van Tokyo in 2021 en Parijs in 2024 laat een stijging zien in het aantal medailles en atleten in de top acht, wat wijst op een bredere topsportpiramide met meer talenten die zich ontwikkelen. Een topsportpiramide laat zien hoe je van beginner in de sport kunt doorgroeien naar de top, met steeds moeilijkere niveaus.”
“Het aantal topsporters vergroot de kans op medailles, maar meestal zijn het atleten die voorafgaand aan de Spelen al op WK’s of EK’s hebben gepresteerd”, aldus Coeckelberghs.
43% van de topsporters zijn vrouwen
“Idealiter zou de verhouding 50-50 moeten zijn” zegt Tom Coeckelberghs. “Omdat het IOC internationaal streeft naar gelijke deelname van mannen en vrouwen. Dit was voor het eerst zichtbaar op de laatste Spelen waar het aantal deelnemers per geslacht gelijk was. Hoewel daar geen specifiek beleid voorhebben hanteren we criteria voor deelname. Atleten die in de top 12 van een WK eindigen en potentieel hebben om naar de top 8 te groeien, komen in aanmerking voor een contract, ongeacht hun geslacht. We hebben wel vrouwelijke boegbeelden zoals Nina Derwael en Emma Plasschaert. Die bijdragen aan een grotere belangstelling voor vrouwensport. We willen deze topsporters gebruiken als inspirerende rolmodellen voor de jeugd.”
Atletiek zit niet op de top tien maar is wel succesvol
Na de Olympische Spelen in Parijs in 2024 is er een trend in de atletiek gekomen. Maar opvallend is dat topsporters in de atletiek niet in de top 10 topsport staan. Lejo Onsia is trainer bij AC Lyra in Lier en heeft ervaring met topsporters maar ook met beginners en vindt het geen verrassing. “Atletiek heeft niet dezelfde aantrekkingskracht of financiële beloning als sporten zoals voetbal of volleybal. Ook na de Olympische Spelen is er meer aandacht voor atletiek, vooral onder de jeugd. Dit enthousiasme speelt een rol in de groep, en zorgt er ook voor dat jonge atleten geïnspireerd raken door medaillewinnaars.”
