Crisis aan de Poolse grens: hoe moet Europa de migrantenstroom aanpakken?

Migratie is een van de punten waar de linker- en rechtervleugel van het politiek spectrum het vaakst rond clashen. Ook binnen het Europees Parlement hebben de Belgische MEP’s verschillende meningen over hoe migratie binnen Europa moet worden aangepakt. Zeker als het gaat over schrijnende situaties zoals die aan de grens tussen EU lidstaat Polen en Wit-Rusland.

Nadat er getwijfeld werd aan de validiteit van de presidentsverkiezingen van Wit-Rusland, waarbij Loekasjenko wederom won, legde de Europese Unie economische sancties op aan het land. Als tegenaanval zond Wit-Rusland enkele duizenden vluchtelingen naar de Poolse grens, die meteen werd gesloten en versterkt met hekken en soldaten.

Wil je meer weten over wat er gebeurt in Polen? Bekijk de video hieronder!

De situatie liep al snel uit tot een humanitair drama: vluchtelingen zaten vast, waren niet welkom in Polen en ze mochten niet terugkeren van Loekasjenko. Er vielen al snel enkele doden door de koude temperaturen en Europa was gechoqueerd. Maar wat vinden de Belgische Europarlementariërs van deze toestanden? 

Saskia Bricmont (Ecolo) is lid van de Groenen/Europese Vrije Alliantie (EVA) fractie in het Europees Parlement en steunt een open, menselijk migratiebeleid. Ze is geschokt door de situatie aan de Poolse grens: “Het is schandalig wat daar gebeurt en het is een schande dat andere EU-lidstaten deze aanpak goedkeuren. Denemarken bijvoorbeeld verleent zelfs directe hulp aan Polen om muren te bouwen en journalisten, NGO’s en humanitaire organisaties de toegang te weigeren. Wit-Rusland gebruikt migranten als een wapen tegen de Europese Unie, om wraak te nemen tegen de economische sancties die aan hen zijn opgelegd. De reden dat ze migranten als wapen kiezen, is omdat Wit-Rusland weet dat het migratiebeleid een gevoelig punt is in Europa. Dus als Europa wel een georganiseerd beleid zou hebben, zouden landen als Wit-Rusland, Turkije en Marokko migranten niet meer gebruiken als diplomatiek wapen. 

Schaamte

Ik schaam me echt dat mensen aan de grens zo behandeld worden door Europese overheden. Elke keer dat er zich een drama afspeelt in Polen, in de Middellandse zee of in de Noordzee komen de emoties even op, maar daarna gebeurt er niets. Elke dag sterven er mensen en we zien dat muren bouwen niet helpt. Ze vinden altijd wel manieren om Europa binnen te geraken en dat stimuleert mensenhandel.” 

Gerolf Annemans (Vlaams Belang) is voorzitter van de Identiteit & Democratie Partij in het Europees Parlement en vindt dat heel de EU een voorbeeld moet nemen aan het Poolse migratiebeleid.
“Als men alleen geweldloze middelen mag gebruiken, kan men niet veel doen als iemand fysiek een grens wil oversteken. De overheid van elke lidstaat heeft een monopolie en een recht op het uitoefenen van noodzakelijk geweld om een bepaald doel te bereiken. De EU geeft aan de lidstaten op, dat ze geen geweld mogen gebruiken en dat de grenzen moeten openstaan. Pushbacks zijn verboden en iedereen die aan de grens komt en om asiel vraagt, die moeten ze een asielprocedure geven. Dat is niet houdbaar. 

Het EU-verhaal wijzigen, vergt natuurlijk heel veel maatregelen en ondertussen moet een EU-lidstaat laten weten dat je er niet binnenkomt. Dat gebeurt inderdaad met prikkeldraad, maar er zijn geen doden gevallen en er is enkel wat traangas gespoten. Er is trouwens ook veel geweld gebruikt door migranten, in een poging om een doorbraak te forceren. In heel wat gevallen komen ze van landen waar asiel helemaal niet mogelijk is, maar in alle andere gevallen vinden wij dat mensen die hun land verlaten, in hun eigen gelijkaardige culturele omgeving moeten worden opgevangen. Ik vind dat de Poolse stelling ‘Wij zijn geen moslimland en willen het ook niet worden’, legitiem is. Ook vanuit het standpunt van de mensenrechten is dat aanvaardbaar.”

Polen wil migranten weghouden, maar kent zelf veel emigratie waardoor het bevolkingsaantal al een tijdje stagneert en vergrijst. Hebben ze die migranten dan niet nodig?

Tom Vandendriessche (Vlaams Belang) is lid van de fractie Identiteit en Democratie in het Europees Parlement en steunt het Poolse beleid. Hij vindt dat demografische problemen niet met migranten opgelost moeten worden. “Het is inderdaad zo dat er meerdere landen in Oost-, maar ook in West-Europa met een demografisch probleem zitten. Wat onvermijdelijk ook economische gevolgen zal hebben. Om dit op te lossen, staan we voor een keuze. Het ene model is een open-grenzen beleid en dus migrantenarbeiders laten binnenkomen. We hebben daar zelf ook al ervaring mee, met de Marokkaanse migratie naar België in de jaren ‘70. Maar die mensen komen niet om een arbeidscontract te vervullen, die komen om te blijven en ze laten achteraf heel hun familie komen.

Gezinspolitiek

Landen als Polen en Hongarije kijken naar de West-Europese hoofdsteden, die migratie hotspots van misdaad en terreur zijn geworden en kiezen voor een ander model. Hongarije investeert bijvoorbeeld 4,5% van zijn BBP in ‘gezinspolitiek’, om de demografische transitie op te vangen. Hoe meer ouderen, hoe meer kosten op de begroting natuurlijk.” 

Tom Vandendriessche stond ons eerst te woord tijdens een persconferentie en later nog in een persoonlijk interview.

Saskia Bricmont: “Ze hebben die migranten nodig, en dat geldt voor heel Europa. Duitsland heeft het bijvoorbeeld wel begrepen en heeft een ander soort beleid. We hebben arbeiders nodig, zowel hoogopgeleide als laagopgeleide. Daarom willen we met de EU legale migratie faciliteren met de ‘Blue Cards’ zodat laagopgeleide migranten Europa ook binnen geraken. Dat is ook zo in Polen. Maar veel landen binnen de EU associëren migranten met onzekerheid in de plaats van een opportuniteit.”

Hoe zou Polen de vergrijzing die samenhangt met de vele emigratie kunnen tegengaan?

Tom Vandendriessche “Over Polen weet ik nu niet zo veel als het gaat over binnenlands beleid, maar over Hongarije weet ik meer want daar ben ik ter plaatse geweest op een werkbezoek. Zij maken een keuze. Ze hebben enerzijds een flexibelere arbeidsmarkt dan wij, maar ze doen dat om bedrijven aan te trekken zoals Siemens, waardoor de industrie daar echt gegroeid is en hun BBP met wel 10% per jaar stijgt. Daar is een enorme toegenomen welvaart. En in ruil voor die flexibiliteit op de arbeidsmarkt, investeert Hongarije dus 4,5% van het BBP in gezinspolitiek. Dat is een afweging die elk land voor zichzelf moet maken. Daarom geloof ik ook niet in een sociaal Europa, wat dat ook moge zijn, omdat landen eigen keuzes moeten kunnen maken. Afhankelijk van wat hun bevolking wil.” 

Marc Botenga (PVDA) is als enige Belg lid van de fractie The Left in het Europees Parlement – GUE/NGL. Hij vindt dat de Europese Unie gefaald heeft met de aanpak in Polen. “Om te beginnen is het heel belangrijk om meer betere sociale voorzieningen te hebben. Zo geef je mensen de optie om te zeggen, ‘Hey, ik wil hier leven.’ Waarom verlaten mensen kleine dorpen? Omdat er geen sociale en publieke voorzieningen meer zijn, er zijn geen winkels meer, er is niets meer. Ik ken jongere mensen die uit het zuiden en het oosten van Europa wegtrekken omdat ze zeggen dat er niets meer is. Er zijn geen jobs, er is niets. In dit geval hebben we lokale ontwikkeling nodig. 

Hier heeft de Europese Unie gefaald door een vrije markten aanpak. Bedrijven kunnen zich vestigen waar ze maar willen en dat doen ze op de plekken waar ze het meest verdienen in plaats van het verzekeren van jobs over heel de Unie, waardoor mensen kunnen leven waar ze willen. Zo kunnen de mensen lokale restaurantjes hebben, een postkantoor in de buurt en zo kunnen ze ook lokale gemeenschappen opbouwen. De Europese markt heeft dit volledig kapot gemaakt.”

“In plaats van het verzekeren van lokale jobs, heeft de Europese Unie gekozen voor het geld.”

Wat is uw mening over het Poolse migratiebeleid?

Gerolf Annemans: “Wij beschouwen het min of meer als een voorbeeld van wat het zou moeten zijn. We zijn van oordeel dat het EU-migratiebeleid, zoals dat wordt opgedrongen aan de lidstaten, nadat we de buitengrenzen aan hen hebben overgeleverd en onze binnengrenzen hebben laten vallen, volledig moet herzien worden. In welke richting? De richting die de Poolse regering nu toont aan Europa. ‘Wie Europa illegaal binnenkomt, komt niet binnen.’ En die boodschap moet duidelijk in de rest van de wereld weerklinken, want momenteel heeft de boodschap van Angela Merkel ‘Wir schaffen das’, de bovenhand gekregen. Al van twee jaar geleden komen er mensen van Pakistan, Bangladesh en Afghanistan naar hier, omdat ze voorlopig maar één boodschap krijgen: als je in de EU een voet aan land krijgt, heb je een ticket om in de betere landen van de EU sociale voorzieningen te krijgen. Dat is niet de manier waarop we migratie moeten organiseren.”

Marc Botenga tijdens de persconferentie.

Marc Botenga: “Het Poolse migratiebeleid is het Europese migratiebeleid; dus de aanpak van landen als Polen, Litouwen en Letland wordt ondersteund door de Europese Commissie. Voor mij is dat iets belangrijks om te weten. Zodat mensen niet denken dat Polen dat zelf doet. De dag van vandaag zijn er rond de 9000 vluchtelingen aan de grens tussen Wit-Rusland en Polen. De Europese commissie zegt dat dit het continent destabiliseert, maar ik begrijp niet hoe dat mogelijk is. We zijn met 450 miljoen Europeanen en er zitten 9000 vluchtelingen aan de Poolse grens. Als je ze verspreidt op een eerlijke manier over verschillende landen, dan is er totaal geen probleem. Er zijn gehele steden en dorpen die leeg staan door de veroudering van de bevolking en het verhuizen van de bevolking naar de grote steden. Er is een grote mogelijkheid om een andere aanpak te vinden.”

We spraken Annemans een twintigtal minuten en hij maakte vanaf het begin duidelijk wat zijn visie is. Aan de hand van deze best off van quotes krijg je een snelle blik in zijn gedachtegang.

Tekst | Ezra Cnaepkens, Lennert Jeursen & Fenne Verbeeck

Audio | Luka Dams & Jana Gudernatsch

Video | Margarita Chichkareva, Silke Haentjens, Mats Somers & Sam van Herck

Wil je dat anderen dit ook lezen? Deel!

Zeen is a next generation WordPress theme. It’s powerful, beautifully designed and comes with everything you need to engage your visitors and increase conversions.

More Stories
Zijn de hoogdagen van het Spaanse voetbal voorbij?