Een winkelkar is op een jaar tijd 18 procent duurder geworden, meer dan de helft van de Belgen geeft aan maandelijks meer te willen sparen en meer gezinnen kiezen er tegenwoordig voor om tweedehandscadeaus te kopen voor de feestdagen. De inflatie raakt ons allemaal, maar wat betekent dit op lange termijn? “Januari is een gevaarlijke periode waarin we wel eens serieuze prijsstijgingen kunnen zien”, aldus Stijn Baert, professor aan de UGent en de UA.
Meer en meer Belgen beginnen de gevolgen van inflatie te voelen. Hoewel ze in november daalde van 12,27 procent naar 10,63 procent, voelen kwetsbare groepen de gevolgen elke dag opnieuw. Op korte termijn zijn er enkele opmerkelijke tendensen, mensen worden zich bewuster van hun koopgedrag en kiezen er al dan niet bewust voor om hun cadeaus voor de feestdagen tweedehands aan te schaffen. Ook jonge koppels proberen er zich op alle mogelijke manieren door te wurmen. Jonas Soete (20) leerkracht lager onderwijs voelt de prijsstijgingen ook: “Ik ben recent gaan samenwonen met mijn vriendin, en we maken elke keuze met een budget in ons achterhoofd”.
Uit het European Consumer Payment report blijkt dat 53 procent van de Belgen maandelijks meer zou willen sparen maar het niet kan omwille van de stijgende energie- en supermarktprijzen. Deze laatste zijn volgens een onderzoek van Test Aankoop in het laatste jaar met 18 procent gestegen. “Ik voorzie een maandelijks bedrag voor de supermarkt. In het begin van de maand zitten er vaak A-merken in de winkelkar maar tegen het einde is dit niet meer vol te houden”, aldus Jonas.
Wat is inflatie? Er is sprake van inflatie wanneer er een algemene stijging is van de prijzen van goederen en diensten. Dit houdt in dat je minder kunt kopen voor hetzelfde geld. Met andere woorden: de munt wordt in de loop van de tijd minder waard.
Oorzaak – Gevolg
Maar wat zijn de grootste oorzaken van de inflatie? Veel hangt af van geopolitieke situaties. Krijgen we de oorlog in Oekraïne onder controle? Kan men de energieprijzen onderhandelen op de internationale markt? Zijn er aanbodproblemen in de grondstoffen? Al deze dingen en meer spelen een cruciale rol in inflatie volgens professor Stijn Baert.
Maar volgens de professor is er licht aan het einde van de tunnel: “Alle instanties die bezig zijn met de inflatie zoals het Planbureau, de Nationale Bank en de Europese Centrale Bank, zijn er het unaniem over eens dat de inflatie in de komende maanden zal blijven zakken”. Al moeten we dit volgens hem wel met een korrel zout nemen, “Deze instanties zaten er in de voorbije maanden al wel eens vaker naast met hun voorspellingen, maar dat is nog geen reden tot paniek”.
Langetermijnvisie
De inflatie zou geen grote gevolgen mogen hebben op de koopkracht op lange termijn. “In België is de koopkracht beschermd wat betekent dat de lonen de inflatie volgen”. Wel zijn hier enkele nuances bij te maken. Het loon van werknemers stijgt meestal slechts één keer per jaar, meestal in januari. Daardoor zou er in januari nog wel eens een serieuze prijsstijging kunnen volgen van goederen en diensten volgens de professor.
Verder is het zo dat mensen vaak emotioneel reageren op inflatie en bewust minder willen consumeren en meer proberen sparen. Dit werkt een recessie in de hand. Toch is er volgens professor Baert niets te vrezen, “op lange termijn zie ik geen grote gevolgen van de recessie aangezien inflatie en deflatie er altijd al zijn geweest binnen de maatschappij”.
Wat is deflatie? Er is sprake van deflatie als er een aanhoudende daling van het algemene prijsniveau is. Dit betekent dus een negatieve inflatie.
Wat met het spaargeld?
Een indexering van de lonen betekent niet dat de rente op de spaarrekening mee stijgt. “Wat je vroeger met 100 euro kon kopen kan nu niet meer”. Het geld op je spaarrekening is dus effectief minder waard dan vroeger. Toch blijkt het volgens professor Baert een goed idee om te blijven investeren, “België is een groot spaarland waar mensen iets voorzichtiger zijn dan in andere landen. Dus misschien sparen we wel net iets te veel en zou net meer geld uitgeven en investeren in bedrijven goed zijn voor de economie”.
Reden tot paniek is er dus zeker niet en als we de economen en grote instanties moeten geloven zal de situatie in de volgende maanden weer normaliseren. Voor kwetsbare groepen dit het nu moeilijk hebben biedt dit jammer genoeg geen troost. Bewust omgaan met geld en zoeken naar creatieve alternatieven zal dus nog wel even aanhouden.
