Steeds vaker krijgen mensen die vreedzaam protesteren GAS-boetes. Zo kregen activisten van UAntwerpForPalestine en Doe Deurne Dicht GAS-boetes terwijl hun protesten rustig verliepen. Ze hebben inmiddels bezwaar aangetekend. Peter Paul Vossepoel van LABO vzw, de beweging voor kritische burgerschap, maakt zich zorgen over de gevolgen van deze boetes voor het recht om te protesteren.
Denkt u dat de uitdeling van GAS-boetes in strijd is met het recht om te protesteren?
‘Ja, GAS-boetes schrikken mensen af en vormen daardoor een belemmering voor het recht om te protesteren. Als je bang bent voor een boete omdat je niet alle regels of stappen kent die de stad verwacht, voelt het alsof je gestraft wordt voor iets dat legaal zou moeten zijn. Het gaat niet alleen om de boetes maar ook om de aanwezigheid van veel agenten en soms zelfs arrestaties. Dat zorgt voor een ‘chilling effect’ Mensen worden terughoudender om hun rechten uit te oefenen terwijl ze die rechten wel hebben.’
Waarom werkt het huidige GAS-boetesysteem voor protesten niet?
‘Het GAS-boetesysteem beperkt het recht om te protesteren omdat de overheid te veel controle krijgt. Bij protesten zoals die van Doe Deurne Dicht, de organisatie die tegen het vliegveld in Deurne is, was er geen overlast. Toch werden boetes uitgedeeld. Ook UAntwerpForPalestine kregen boetes terwijl ze toestemming hadden om mee te rijden op een praalwagen tijdens de Pride.
Het probleem is dat het stadsbestuur de regels opstelt, boetes uitdeelt en handhaaft, zonder dat een onafhankelijke rechter zich ermee bemoeit. Maar in een democratie moeten de rechterlijke en uitvoerende macht gescheiden zijn. Het aantal GAS-boetes voor protesten is de laatste jaren sterk gestegen en dat baart me zorgen over het recht om te protesteren.’
Hoe zou de aanpak van GAS-boetes bij protesten moeten veranderen?
‘GAS-boetes zijn niet nodig om gewelddadig of agressief gedrag aan te pakken. We hebben daar al wetten voor. Je hebt geen aparte boetes of stedelijke regels nodig om dat te regelen. Wij pleiten dus om die GAS-boetes bij protesten af te schaffen. Daarnaast zou het goed zijn als gemeenten en politie leren hoe ze protesten kunnen begeleiden volgens mensenrechtennormen.’
