Uit een nieuwe studie van Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, die Vlaams minister van Armoedebestrijding Benjamin Dalle (CD&V), liet uitvoeren blijkt dat 1 op 3 van de dak- en thuislozen minderjarig is. Het onderzoek verliep onder toezicht van Koen Hermans, doctor in Sociale Wetenschappen aan de KU Leuven. Hij is niet verrast door deze cijfers.
Eén derde van de 20.000 dak- en thuislozen is minderjarig. Vanwaar komen die hoge aantallen?
Het gaat over een 6000-tal minderjarigen. Dat is een heel groot aantal, maar het gaat voor alle duidelijkheid niet om kinderen die alleen zijn, maar om kinderen die hun ouders vergezellen.
Zijn de cijfers van minderjarigen voor jullie onverwacht?
De nieuwe cijfers zijn gebaseerd op lokale tellingen. Die zijn geëxtrapoleerd voor heel Vlaanderen. Wij vinden dit als onderzoeker wel logische cijfers, maar het laat ons niet onberoerd.
Hoeveel procent van die minderjarigen heeft de Belgische nationaliteit?
Het is een combinatie, want er zijn ook zeker gezinnen die hier terechtkwamen door de oorlogen. Zeker twee derde van de minderjarigen heeft de Belgische nationaliteit.
Wat verstaan jullie onder dak- of thuislozen?
Wij brengen zeven precaire woonsituaties in beeld. Het gaat in de eerste plaats over de mensen die buitenslapen, maar ook over mensen die gebruik maken van de nachtopvang. Die krijgen ’s avonds een bed en staan ’s ochtends terug op straat. Het gaat ook over mensen die langer in een opvangcentrum voor thuislozen verblijven, zoals het OCMW. Minder voor de hand liggend, zijn de mensen die in een woonwagen, kraakpand of bij familie wonen. De mensen die binnenkort uit hun woning dreigen gezet te worden, zitten ook in het onderzoek.
Zijn het dan vooral gezinnen die in deze precaire situaties leven?
Dat is een mix, soms zijn het mensen alleen en soms zijn het gezinnen of families. Wat wel zeer opvallend is, is dat kinderen vaak bij familie of vrienden verblijven. Wat we op straat zien is eigenlijk maar het topje van de ijsberg. Amper 5% van de daklozen die we tellen, verblijft op straat.
Dus er zitten nog heel veel mensen achter het zichtbare probleem?
Dat klopt, je mag er zeker van zijn dat het probleem rond dak- en thuisloze mensen in onze maatschappij niet opvalt. Ze kunnen het goed wegsteken. Wij als omstaanders hebben de natuurlijke reflex om dak- en thuislozen meteen te herleiden naar dat wat wel zichtbaar is op straat.
Wil dat dan zeggen dat ons sociaal vangnet in België toch niet waterdicht is voor iedereen?
Helaas wel, we hebben een relatief sterk systeem met de nodige zekerheid voor mensen die welgesteld zijn, maar voor alle mensen die het nodig hebben, is er te weinig hulp. Het probleem bevindt zich in de woonmarkt die weinig toegankelijk is. We weten allemaal hoe sterk de prijzen stijgen op de huurmarkt en dat maakt het voor een bepaalde groep steeds moeilijker om nog een plek te vinden. Ook de wachtlijst voor een sociale woning is enorm lang.
De Europese lidstaten hebben de ambitie om het daklozenprobleem tegen 2030 op nul te brengen. Denkt u dat dat haalbaar is?
Benjamin Dalle heeft zich bij die Europese lidstaten aangesloten. Het is belangrijk dat de ambitie er is. Het is een grote groep, maar het blijft een haalbare groep, dus als we daar politieke wil tonen en als er bereidheid is om die doelstellingen te halen, dan kan die zeker gerealiseerd worden.
