Bij het woord ‘verslaving’ denkt men vaak aan alcohol of drugs, maar zelden aan neusspray. Professor Anneclaire Vroegop, neus-keel-oorarts (NKO), merkt een stijging van deze verslaving ook in de praktijk: “Elke week behandelen we iemand met een problematisch neusspraygebruik.”
Hoe kan een schijnbaar onschuldig product als neusspray tot een verslaving leiden: “Mensen die vaak verkouden zijn, waarbij het slijmvlies in hun neus opzwelt en de neus daardoor geblokkeerd raakt, gaan dikwijls naar de apotheek en krijgen daar neusspray mee zonder voorschrift” zegt professor Vroegop.
Voorschrift
Volgens Vroegop ligt het voornaamste probleem bij neussprays die een decongestivum bevatten, een stof die ontstoken slijmvliezen doet slinken. Deze sprays zijn verkrijgbaar zonder voorschrift bij de apotheek. Patiënten ervaren vaak dat deze sprays sneller en effectiever werken doordat ze de neus onmiddellijk vrijmaken.
Wanneer deze sprays langdurig worden gebruikt, tasten ze de slijmvliezen aan en neemt de behoefte eraan toe, wat resulteert in een echte afhankelijkheid. Dit is het punt waarop het problematisch wordt. Daarom geven artsen het advies om neussprays niet langer dan zeven dagen achter elkaar te gebruiken.
Een ander type neusspray, de neusspray met corticosteroïden heeft geen verslavend effect en kan wel perfect veilig voor langere tijd gebruikt worden. Ze worden meestal gebruikt bij allergieën en zijn wel enkel op voorschrift te verkrijgen. Ook patiënten die met verslavingsverschijnselen bij professor Vroegop terechtkomen, worden eerst aangeraden om op dit type neusspray over te stappen, alvorens over te gaan tot de meer ingrijpende maatregelen zoals een operatie.
Dat je afhankelijk kan worden van neussprays, weet ook Gitte Vergauwen. Na een ongeluk zo een tien jaar geleden, waarbij ze haar neus brak, is ze verslaafd geraakt aan neusspray: “In 2012 heb ik in de winter mijn neus gebroken. Ik kon toen niet snuiten en had last van een verkoudheid. Het enige dat hielp om mijn neus vrij te houden en door mijn neus te kunnen ademen, was neusspray. Ik ben sindsdien nooit meer kunnen stoppen. Het is zelfs zo erg dat ik terug naar huis ga wanneer ik geen neusspray op zak heb.”
Nederland
Volgens Vroegop is het niet echt een oplossing om neusspray enkel op voorschrift mee te geven. Ze vreest voor een onnodige overbelasting van huisartsen en NKO-artsen. Zij ziet eerder opportuniteit in het sensibiliseren van mensen en patiënten veel bewuster te maken van de gevolgen van neusspray. “Ook de apothekers zouden elke keer bewuster de gevaren moeten uitleggen en uitdrukkelijk het maximumgebruik van zeven dagen moeten vermelden, zegt ze.” Volgens haar kunnen we beter een voorbeeld nemen aan Nederland, waar je neussprays gewoon bij winkels zoals Kruidvat kan krijgen, maar men wel beter hamert op de gevaren.
Gitte probeerde zelf ook al eens te stoppen met neusspray: “Ik ben 4 jaar geleden naar de neus-keel-oorarts gegaan om mij te helpen ‘afkicken’. Mijn neus zag er vanbinnen helemaal oké uit. Ik ben toen effectief een jaar gestopt. Na een verkoudheid ben ik terug begonnen. En nu denk ik: bij de NKO-arts was mijn neus oké, dus dat zal nu ook nog wel zo zijn.”
