Rip, idk, viben, ewa drerrie, no cap, simp. Ben je tussen tien en twintig jaar oud? Dan is de kans groot dat die woorden de laatste tijd regelmatig uit jouw mond kwamen of in je chatbox belandden. Daarom horen ze bij de genomineerden voor het Kinderwoord en Tienerwoord van het Jaar. Uit de Van Daele of literatuur van eigen bodem komen ze zeker en vast niet. Wie verbaal niet achterop wilt raken, kijkt beter naar de Verenigde Staten en de hip hopcultuur.
“Simp” is een woord waarmee je naar een man of jongen verwijst die zich veel te veel uitslooft voor de meisjes. Het woord kent een rijke geschiedenis en werd al in 1923 voor het eerst gebruikt in The New York Times. Oorspronkelijk verwees “simp” eerder naar een tedere man, en het woord kreeg pas in de jaren ’80 en ’90 zijn negatieve toon van Amerikaanse rappers. De nieuwe betekenis, die verwijst naar al wie onmannelijk is, heeft zich ondertussen een weg naar onze jongeren gebaand.
Ook “No cap” is een term met Amerikaanse roots. Letterlijk vertaald betekent het “ik lieg niet” of “gene zwans” op zijn Antwerps. De uitdrukking werd de laatste jaren razend populair, toen Amerikaanse rappers zoals Migos en Future ze massaal begonnen te gebruiken. Maar de term “cap” circuleerde 30 jaar geleden ook al in de Afro – Amerikaanse hiphopscene . Toen spraken rappers van “high cap”, waarmee ze naar rivalen verwezen die zich te opschepperig gedroegen.
“Ewa drerrie” is een samenstelling van twee woorden waarmee onze koters hallo zeggen tegen hun kameraden. “Ewa” vindt zijn roots in het Marokkaans, waarin het vertaald kan worden als “Tja, dan is het zo”. Onze jeugd gaf zijn eigen draai aan de term en gaf het een begroetende functie. “Drerrie” is dan weer een woord dat ze oppikten via songs van Nederlandstalige rappers met een Arabische achtergrond, en betekent gewoon “jongens”. Toch is het aangeraden om je uit te voeten te maken wanneer een stel ongure types je met deze woorden nafluit in een donker straatje.
Ook niet-hip hopgerelateerde woorden vinden de weg naar de kleurrijke woordenschat van de Vlaamse jeugd. Het gaat dan bijna exclusief om uit het Amerikaans Engels afgeleide woorden. “Viben” is een woord waarmee je een leuke sfeer of een goede klik met een persoon beschrijft. Het is afgeleid uit het Engelse woord “vibe”, dat op zijn beurt een verkorting is van het woord “vibration”. Die laatse variant gebruikten ze aan de andere kant van de plas al zo vroeg als 1967, toen de Beach Boys een hit scoorden met “Good Vibrations”.
“Rip“ en “idk” zijn allebei kanshebber om het Kinderwoord van het Jaar te worden. Beide zijn afkortingen van uitdrukkingen in het Engels, die je voornamelijk terugvindt in chatberichten. “Rip”, het woord dat je misschien wel eens zag verschijnen op een grafsteen in een Amerikaanse film of cartoon, staat voor “rest in peace”. De context waarin Vlaamse kinderen en jongeren het woord gebruiken is gelukkig wat minder luguber. Ze gebruiken het eerder om ontevredenheid of slechte stand van zaken uit te drukken. “Idk” is de afkorting voor “I don’t know”: “ik weet het niet.”
Ook videogames verrijken de woordenschat van Generatie Z. “Sus” is een verkorting van het woord “suspicious”, wat verdacht betekent. Deze term kwam tot stand in het spel Among Us, waarbij een groep spelers de andere groep, de zogenaamde “imposters”, moet zien te ontmaskeren. Wanneer een van die laatste zich verdacht gedraagt, is dat “sus”.
“Periodt” is een nieuwe interpretatie van een bestaand Engels woord,“period”. Dat betekent dat een discussie op zijn einde loopt en dat er geen tegenargument mogelijk is. De toegevoegde “t” dient om die boodschap wat feller te maken. Ondanks de populariteit van het woord in de Verenigde Staten en nu ook bij ons, vinden sommigen dat enkel de zwarte gemeenschap gebruik mag maken van de term. De “t” zou namelijk ook de tongval in Afro – Amerikaanse dialecten imiteren.
Voor al wie het stilaan gehad heeft met die vreemde woorden en de verleiding om “in mijnen tijd” uit te schreeuwen niet langer kan weerstaan, is er gelukkig toch nog een woord van eigen bodem, en dat is “kaas”. Met die term verwijst de jeugd van tegenwoordig niet meer alleen naar het zuivelproduct dat de ene heerlijk vindt en de andere liever van de markt ziet verdwijnen. Het was waarschijnlijke die laatste dat besloot dat “kaas” vanaf nu synoniem staat met woorden zoals “balen” en klote”, woorden die je uitspreekt in toestanden van verontwaardiging en ontgoocheling.
Het Kinderwoord en het Tienerwoord van 2020 worden deze week verkozen. Noa ging op pad op de Groenplaats in Antwerpen om te horen of voorbijgangers de kanshebbers kennen.
| Colofon | Naam | |
| Tekst |  | Pieter De Smet |
| Audio |  | Noa Van Hoeydonck |
| Eindredactie tekst |  | Ezra Cnaepkens |
| Eindredactie online |  | Pieter De Smet & Noa Van Hoeydonck |
