Al jaren wordt gezegd dat er een prangend lerarentekort is en op de site van VDAB wordt dat meteen duidelijk. Momenteel zijn er zo’n duizend openstaande vacatures te vinden. Dat verbaast Sophie Bollen, lector geschiedenis in de opleiding Leerkracht Secundair Onderwijs van de Karel de Grote Hogeschool in Antwerpen, niets. “Het is dringend tijd voor een herwaardering van het beroep”, klinkt het.
Ondanks het tekort aan leerkrachten, schrijven er zich toch elk academiejaar voldoende studenten in de lerarenopleiding in: “Dit jaar waren er tussen de 250 en 300 studenten die zich inschreven voor de lerarenopleiding aan onze hogeschool. Het ligt dus zeker niet aan de instroom, maar gaandeweg leren de studenten toch dat het lerarenberoep (nog) niets voor hen is.
Wanneer een student afstudeert, is hij vaak nog piepjong, rond de 20 jaar. Ze beseffen dan dat ze misschien wat weinig levenservaring hebben om voor een klas jongeren te staan. Dan kiezen ze vaak nog een extra studie, waar ze matuurder kunnen worden en groeien. Zo’n tweede beroep opent bovendien vaak nieuwe perspectieven die leerkrachten in de klas kunnen gebruiken. Momenteel gaat maar één op vijf studenten meteen het werkveld in, dat is niet genoeg.”
Out of the box
Bollen erkent eerlijk dat er problemen zijn met het lerarenberoep: “Het leerkrachtentekort is te wijten aan een combinatie van factoren. Door de eigen ervaringen van studenten, wordt de perceptie van het leerkrachtenberoep gevormd. Leerkrachten hebben niet meteen de beste reputatie: men denkt vaak dat je een ‘lijstjesmaker’ moet zijn. Dat spreek ik heel graag tegen: leerkrachten moeten net creatief zijn en out of the box denken. Iedereen kent wel die typische, oubollige leerkrachten die nooit verrassend en vernieuwend uit de hoek komen. Van dat beeld moeten we af: leerkrachten moeten innovatief, breeddenkend en bevlogen zijn. ”
“Het beroep is zeker geen vetpot.”
Ook het financiële plaatje is niet meteen aantrekkelijk: “Het onderwijs is voor beginnende leerkrachten met een bachelor zeker geen ‘vetpot’: je kan niet meteen een huis bij elkaar verdienen. De laatste jaren heb ik al veel alumni gezien die eerst de privésector ingaan, waar meer te verdienen valt. Dan blijven ze daar natuurlijk en maken niet meer de overgang naar het onderwijs.”
“Je bent leerkracht en dat is het ‘maar’”
Als laatste kaart Bollen het gebrek aan doorgroeimogelijkheden aan. “Als leerkracht heb je eigenlijk een erg vlakke loopbaan. Er is niet meteen de kans om hogerop te klimmen. Je blijft dus jarenlang hetzelfde doen en routine is nooit goed in een job. Je bent leerkracht en ja, dat is het dan ‘maar’. Leerkrachten worden steeds aangespoord om tijdens hun les grenzen te verleggen, maar als dat niet in het beroep zelf kan, is dat behoorlijk frustrerend.”
Helden in het onderwijs
De oplossing ziet Bollen voornamelijk in een opwaardering van het beroep. “De laatste jaren is het lerarenberoep enorm veel van zijn glans verloren. Het is belangrijk dat leerkracht zijn weer wat uitstraling krijgt, dat men beseft dat het een eer is om voor de klas te staan. De overheid en media kunnen voor deze herwaardering zorgen. De laatste maanden lag de nadruk – geheel terecht – op de helden van de zorg. Van mij mag die campagne zeker omgegooid worden naar de helden in het onderwijs!”
