Organisatie ‘Boven De Wolken’ kreeg dit jaar al meer 1100 oproepen van ouders voor een fotosessie met hun doodgeboren kindje. Eind november kregen we te horen dat presentator van ‘Vrede op Aarde’, Sven De Leijer, en zijn vrouw hun ongeboren kindje hebben verloren. Volgens mede-oprichtster Anneleen Fransen moeten we op sociaal vlak blijven inzetten op ondersteuning van deze ouders. “We zullen als maatschappij nooit begrijpen wat zij doormaken, maar we kunnen wel de herinnering aan hun kindje levend houden.”
Wat is er troostend aan het fotograferen van een dood baby’tje?
“De foto’s zijn in de eerste plaats een erkenning dat er een verlies is voor de ouders, maar ze geven ook een gezicht aan de maatschappij en de dichte omgeving. Een kindje dat daarvoor nooit zichtbaar was voor de rest van de wereld heeft dan ‘effectief’ bestaan. Door die foto’s blijft het kindje aanwezig. Voor de ouders zelf is het vooral een liefdevolle herinnering en een houvast voor tijdens het rouwproces. Het is iets waar ze altijd naar kunnen teruggrijpen.
Daarom focussen we op de liefde en de trots tijdens de laatste dagen die de ouders met hun kindje doorbrengen. We willen deze ouders een warm gevoel en een mooie herinnering meegeven, voor wanneer het rouwen echt begint.”
Is er de laatste jaren meer vraag naar een fotosessie?
“De groei van onze vzw ‘Boven De Wolken’ bewijst hoeveel vraag ernaar is. We zijn vijf jaar geleden gestart met 73 oproepen, nu zitten we aan meer 1000 per jaar. Daarnaast zijn we ook aanwezig in alle ziekenhuizen, waardoor ouders sneller bij ons terechtkomen. Ook maatschappelijk doen we wat bewegen. Door onze crowdfundingsactie, die afgelopen jaar viraal is gegaan, praten steeds meer mensen in het openbaar over hun ervaringen. Zo hebben we onverwacht ook oudere generaties kunnen helpen met hun trauma’s uit het verleden.”
Merkt u dat beide ouders van een doodgeboren kindje anders reageren op hun verlies?
“Dat verschilt elke keer opnieuw. Over het algemeen nemen de vaders dikwijls de meer zorgende en actieve rol op. Ze willen iets doen om het verdriet van hun vrouw draaglijker te maken, maar vergeten daarbij ook vaak zichzelf. De moeders nemen dan weer vaker de meer emotionele rol op. Zij hebben in tegenstelling tot de vaders het voorrecht gehad om meer herinneringen te maken met hun kindje, terwijl vaders het rouwproces starten met weinig tot geen fysieke herinneringen.
Ouders groeien op dat moment heel erg naar elkaar toe of nemen juist meer afstand van elkaar. Sommigen zijn boos, anderen gaan door een immens verdriet of er hangt een ontzettend liefdevolle en trotse sfeer in de kamer. Elke situatie is heftig en iedereen beleeft het op een andere manier.”
Welke impact heeft dit op hun verdere kinderwens?
“De meeste ouders zullen opnieuw zwanger worden, maar dat is vaak een zwangerschap zonder roze wolk. Het is dan vooral een zwangerschap waarin de angst overheerst. Als ouder word je overmand door emoties zoals schuldgevoel, geen vertrouwen hebben in je eigen lichaam, je niet durven binden voor het geval het weer fout loopt… Voor alle ouders is een zwangerschap na een sterrenkindje een ware hel en ze voelen ook vanuit de omgeving dat er weinig begrip is, want ‘je moet toch blij zijn dat je weer zwanger bent.’”
Waarom is het zo moeilijk om een ongeboren kindje te verliezen?
“Het verlies van een doodgeboren kindje is niet de normale gang van het leven. Als er een baby’tje of jong kind sterft, gaat er altijd een schokeffect door de omgeving. We verwachten dat oudere mensen eerst gaan en niet baby’s of jonge kinderen die nog een heel leven voor zich hadden. Er stond nog zoveel klaar in hun jonge leven, dat nooit meer zal gebeuren. Elke eerste keer wordt gemist en draagt de ouder ook verder mee door de jaren heen.
Nu zou ze haar eerste stapjes zetten, nu zou ze naar het eerste leerjaar gaan, nu zou ze haar plechtige communie doen …”
Hoe kunnen we als maatschappij deze ouders steunen in hun verdriet?
“Toon empathie, voel aan wat gezegd kan worden, maar geef vooral erkenning. Laat aan de ouders weten dat je hun kindje niet vergeten bent. Wens ze geen gelukkig Nieuwjaar, want dat is weer een extra jaar waarin ze iemand moeten missen. Stuur ze een kaartje wanneer het sterrenkindje een bepaalde mijlpaal zou hebben bereikt. We zullen als maatschappij nooit begrijpen wat zij doormaken, maar we kunnen wel de herinnering aan hun kindje levend houden. Tot slot, blijf vooral vragen ‘Hoe is het?’, ook jaren na het verlies. Het is een vraag die we sowieso in onze maatschappij veel te weinig stellen, terwijl het al zoveel kan betekenen.”
Wat moeten we zeker niet doen?
“We mogen het verlies niet ontkennen en er ook niet van weglopen. Er wordt bijna nooit een kraamweek gehouden voor deze ouders, die juist op dat moment nood hebben aan nabijheid om hun verdriet mee te delen, maar ook hun trots als kersverse ouder.
Juist wanneer ze ons nodig hebben, voelen ze zich gemeden als de pest. Tijdens de begrafenis is iedereen talrijk aanwezig, maar daarna horen de ouders er niemand nog over praten en zien ze al deze steunbetuigingen en mensen niet meer terug.”
